سیلیکون‌ولی ایرانی

ورودی و نماد این پارک، ساختمان مثلثی شکلی است که از جاده منتهی به پارک نیز کامل به چشم می‌آید. این ساختمان با ظاهری متفاوت، نماد ایستادگی و توازن است و مثلث به عنوان پایدارترین شکل هندسی انتخاب شده است. وارد پارک که میشوید نیز هر ساختمان شکل متفاوتی دارد و هیچ دو ساختمانی شبیه یکدیگر و مثل ظاهر معمولی ساختمان‌های شهری نیستند. در این پارک فناوری بزرگ شرکت‌ها می‌توانند هر کدام ساختمان خود را با معماری دلخواه و متفاوت بسازند. نوآوری در این پارک حرف اول را می‌زند. در میانه پارک نیز بوستان دانشمندان قرار دارد که سردیس دانشمندانی در حوزه‌های مختلف علوم و فناوری از کشورهای مختلف کنار یکدیگر قرار گرفته است، اما داخل هر ساختمان که می‌شوی، نوآوری و کارهای تحقیقی وپژوهشی شرکت‌های مختلف، بیش از ظاهر متفاوت افراد را شگفت‌زده می‌کند. در این پارک بسیاری از ایده‌ها، نوآوری‌ها و تخصص‌ها نهفته است و نیروی انسانی آموزش‌دیده و تحصیلکرده بزرگ‌ترین سرمایه این پارک است.

فضایی برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان

پارک فناوری پردیس، بزرگ‌ترین پارک فناوری کشور است که از سال 1384 در زیرمجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با همکاری تعدادی از دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی تاسیس شد و از سال 1385 با هدف تجاری‌سازی و رشد فناوری و توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان آغاز به کار کرد. این پارک به شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان فرصت و فضای کاری می‌دهد تا بتوانند بدون داشتن دغدغه‌های دیگر به تحقیق و توسعه بپردازند و برای کشور درآمدزایی کنند. اکنون فاز یک پارک فناوری پردیس راه‌اندازی شده است و فاز دوم با عنوان پارک فناوری سلامت در حال ساخت است. این پارک نمونه موفقی برای پارک‌های فناوری ایران است و در بسیاری از موارد پیشرو بوده است. انواع شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه‌های مختلف فناوری، آزمایشگاه‌های ملی، پروژه‌های فناورانه بزرگ در این پارک به چشم می‌خورند.

نحوه استقرار شرکت‌ها در پارک فناوری پردیس

در حال حاضر حدود 250 شرکت در پارک فناوری پردیس وجود دارد و حدود 2500 نفر در این فضا مستقر هستند. این شرکت‌ها نزدیک به هزار محصول ارائه می‌کنند. الزامات محیط زیستی در حوزه فضای سبز و فاضلاب در فضای پارک رعایت شده است. اگر شرکتی بخواهد ماده خاصی را وارد فاضلاب کند، با در نظر گرفتن استانداردها و ضوابط محیط زیستی انجام می‌دهد. میزان فضای سبز پارک نیز 35 درصد کل پارک است.

شرکت‌های بزرگ که در حال حاضر نیروی کار کافی و چند محصول دارند، می‌توانند کل فرآیند شرکت را به این پارک منتقل کنند و از خدمات و حمایت‌های پارک استفاده کنند. شرکت‌های دانش‌بنیان در این فضای کاری به دور از دغدغه‌های مالی در این محل به فعالیت‌های پژوهشی می‌پردازند و در فضای پارک همه امکانات رفاهی یک شهر مدرن فراهم شده است. هدف پارک فناوری پردیس، توانمندسازی و نوآوری شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه‌های تخصصی است. تا حدود چهار سال پیش بیشتر شرکت‌های مستقر در این پارک در حوزه فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک و بانکداری الکترونیک فعالیت می‌کردند، اما اکنون حضور شرکت‌های توسعه تجهیزات پزشکی، زیست‌فناوری و شرکت‌هایی در حوزه‌های دیگر فناوری رو به افزایش است.

شرکت‌های کوچک‌تر که تازه‌وارد بخش تجاری‌سازی شده‌اند و نیروی کار کمتری دارند، می‌توانند در فضاهای استیجاری پارک مستقر شوند. این شرکت‌ها می‌توانند از حمایت‌های پارک استفاده کنند و کار خود را توسعه دهند. به طور مثال شرکت آیسان طب با تولید اینجکتور لنز داخل چشمی مورد استفاده در جراحی آب مروارید در حال توسعه اختراع نوآورانه خود است. همچنین شرکت کیمیاتک، الکترودهای سینه برای گرفتن نوار قلب را تولید می‌کند. ژل طراحی شده برای این الکترودها، نوعی ژل تولید داخل است که چسبندگی و کشسانی آن همزمان افزایش یافته و سازگار با پوست بدن است. شرکت‌های نوپا با ایده‌های جدید که هنوز به مرحله تجاری‌سازی نرسیده‌اند، می‌توانند وارد مرکز رشد پارک فناوری پردیس شوند و از امکانات این مرکز برای رشد استفاده کنند و طرح‌های خود را به مرحله تجاری‌سازی برسانند.

چرا پردیس؟

پارک‌های فناوری در همه دنیا باید به شهرها نزدیک باشند. از میان فضاهای پیشنهادی اطراف تهران، پردیس منطقه‌ای با آب و هوای مناسب و در افق پیشرفت شهر تهران از سمت شرق است و دسترسی آسانی به محیط شهری و امکانات مسکونی شهر جدید پردیس دارد. اطراف منطقه چند شعبه دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه پیام نور هست و دسترسی به این مکان برای دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها آسان‌تر است. همچنین مناطق صنعتی جاجرود، کمرد، خرمدشت، دماوند و گیلاوند نزدیک این پارک قرار گرفته‌اند. واحدهای تحقیقاتی و صنعتی مستقر در پارک‌های علم و فناوری در دنیا به منظور تحقیق و پژوهش بنا شده‌اند و تولید باید خارج از پارک‌ها انجام شود. به همین علت پارک فناوری پردیس نیز با زیرساخت‌های تحقیق محور ساخته شده است و فرآیند تولید می‌تواند به مناطق صنعتی اطراف این پارک منتقل شود.

همکاری شرکت‌ها با یکدیگر در پارک فناوری پردیس

پارک فناوری، فضایی برای شرکت‌های با فناوری پیشرفته تخصصی یا جامع است که دور هم جمع شده‌اند و دولت از آنها حمایت‌هایی می‌کند. کنار هم قرار گرفتن این شرکت‌های دانش‌بنیان در یک فضای علمی، هم‌افزایی و همکاری‌های جدید به وجود می‌آورد که در تعامل با یکدیگر فعالیت‌هایی برای تجاری‌سازی انجام ‌دهند.

عمده محصولاتی که در پارک تولید می‌شود یا وارد صنعت شده یا مستقیم به مردم تحویل داده می‌شود. به طور مثال داروهای تولیدی را مشتری به طور مستقیم دریافت می‌کند. در این پارک تولیدکننده داروی شیمیایی وجود ندارد، داروهای بیولوژیک از طریق موجود زنده تولید می‌شوند و چند شرکت داروی گیاهی تولید می‌کنند. داروهای ضدسرطان، داروهای بیماری‌های خاص، هپاتیت، زخم پای دیابتی، سردرد میگرنی، کنترل بیماری ایدز و آنفلوانزای فصلی ازجمله داروهای تولیدی شرکت‌های مستقر در پارک فناوری هستند، اما بیشتر محصولات وارد بخش صنعتی می‌شوند و به تولید محصولات دیگر می‌انجامند؛ مانند دستگاه‌هایی که شرکت‌های دیگر از آنها استفاده می‌کنند، صنایعی چون نفت، گاز و بیمارستان‌ها بیش از هر جای دیگر از محصولات این پارک استفاده می‌کنند.

دانش‌آموزان می‌توانند از پارک علمی فن‌آموز استفاده کنند و علوم پایه مثل زیست‌شناسی، فیزیک، ریاضی و شیمی را به صورت تعاملی یاد بگیرند، اما اگر دانشجوها می‌خواهند کسب و کاری راه بیندازند با شرایطی می‌توانند وارد پارک فناوری پردیس شوند. در مرحله اول باید ایده مشخص و روشنی داشته باشند، مراحل پژوهشی ایده را تمام کرده باشند و ایده آنها آماده اجرا بوده و گروهی تشکیل شده باشد. همچنین کسانی که ایدهای برای تجاری شدن دارند، باید به این کار به عنوان یک کار تمام وقت نگاه کنند و برای آن زمان کافی بگذارند.

مرکز رشد؛ جایی برای حمایت از شرکت‌های نوپا

یکی از طرح‌های پارک فناوری پردیس، مرکز رشد این پارک است که با هدف حمایت از کارآفرینان و توسعه شرکت‌های نوپا تشکیل شده است. مهندس سیدعلی هزاوه، مدیر مرکز رشد فناوری نخبگان در گفت‌وگو با جام‌جم، مرکز رشد پارک فناوری پردیس را اینچنین معرفی می‌کند: در پارک فناوری پردیس، شرکت‌های نوپایی وجود دارند که هنوز محصول ندارند، اما ایده‌هایی دارند که آماده تجاری‌سازی آن هستند. آنها گروهی را تشکیل می‌دهند و وارد مرکز رشد می‌شوند.

مرکز رشد فناوری نخبگان حدود پنج سال است در این پارک فعالیت می‌کند. این مرکز فراخوان‌هایی می‌دهد و از کسانی که در حوزه‌های تخصصی مختلف فعالیت دارند، دعوت می‌کند طرح‌های خود را به مرکز معرفی کنند، البته این طرح‌ها باید شرایطی داشته باشند و طرح‌ها با شرایطی پذیرفته خواهند شد. هزاوه درباره سرفصل‌های موجود در این مرکز می‌افزاید: مرکز در سرفصل‌های فناوری مخابرات، فناوری اطلاعات و ICT، الکترونیک، مکانیک و تجهیزات پزشکی طرح‌هایی را می‌پذیرد و اگر شرایط اولیه و معیارهای لازم برای عضویت را داشته باشند، تایید عضویت در مرکز را می‌گیرند.

اگر طرح‌ها در حد ایده باشد، برای ورود به مرکز زود است. طرح باید در آستانه ورود به بازار کسب و کار باشد. گروه‌هایی که عضو این مرکز می‌شوند باید شرکت باشند یا شرکتی را تاسیس کنند و حدود سه سال فرصت دارند از خدمات و حمایت‌های این مرکز استفاده کنند.

در طول این سه سال فضای کاری و آموزش‌هایی در حوزه کسب و کار دریافت می‌کنند، شرکت‌هایی به این کسب و کارها مشاوره می‌دهند و بحث اعتبارسازی برای این شرکت‌ها هم هست. بعد از سه سال بعضی شرکت‌ها رشد می‌یابند و وارد بخش‌های دیگر پارک می‌شوند و بعضی از طرح‌ها هم موفق نمی‌شوند. مدیر مرکز رشد فناوری نخبگان تصریح کرد: در حال حاضر حدود 28 شرکت در مرکز رشد عضو هستند و تا یک ماه آینده حدود 20 شرکت دیگر هم وارد مرکز رشد می‌شوند.

سپیده شعرباف

گروه دانش روزنامه جام جم