با هدف ارتقاء جایگاه جهانی کشور در فناوری و نوآوری و تبدیل ایران به قطب فناوری جهان اسلام، افزایش سهم فناوری و صنایع دانشبنیان در اقتصاد و درآمد ملی و دستیابی به علوم و فناوریهای پیشرفته، مقررات ایجاد منطقه بینالمللی نوآوری ایران با محوریت پارک فناوری پردیس در تاریخ 1403/4/24 در 48 ماده به تصویب هیأت وزیران رسید.
براساس ماده 2 مصوبه فوق، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موظف است با همکاری سایر دستگاههای اجرایی ذی ربط نسبت به ارتقای منطقه به قطب فناوریهای پیشرفته با اولویت سلامت، فناوری اطلاعات و ارتباطات ریز (میکرو) الکترونیک، هوش مصنوعی، انرژیهای تجدید پذیر و مالی اقدام نماید.
همچنین براساس مصوبه فوق منطقه جزو اولویتهای سرمایه گذاری داخلی و جذب منابع خارجی کشور در حوزه علمی فناوری و نوآوری است و دستگاههای اجرایی ذیل قوه مجریه موظفند در این خصوص با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری همکاری نمایند. توسعه مراکز علمی دانشگاهی و پژوهشی استان تهران، هزینه کرد بودجه تحقیقاتی دستگاههای اجرایی ذیل قوه مجریه و مسئولیت اجتماعی شرکتهای دولتی مستقر در استان تهران با اولویت منطقه است.
در مصوبه 48 مادهای هیات وزیران، تکالیفی جهت وزارتخانههای مختلف در جهت تسهیل فعالیتها فناوران و سرمایه گذاران در منطقه اشاره شده است.
منطقه بینالمللی نوآوری ایران، یک زیستبوم جامع کار و زندگی با هدف توسعه فناوری و نوآوری کشور، برای پیشبرد و توسعه فعالیتهای دانشی و اقتصادی شرکتها، مؤسسات، مراکز آموزشی و پژوهشی، نهادهای پولی و مالی، کارآفرینان، نوآفرینها، مراکز رشد، شتابدهندههای کسبوکار، کارگزاران تجارت فناوری و سایر فعالان و بازیگران داخلی و خارجی این زیستبوم است. این منطقه با ساختار پارک فناوری پردیس، مدیریت و راهبری میشود و اشخاص حقیقی و حقوقی در دامنه منطقه میتوانند در چارچوب قوانین و مقررات پارک، از خدمات و مزایای پارک و منطقه برخوردار شوند.
برای آشنایی بیشتر با منطقه بین المللی نوآوری ایران کلیک نمایید.
منطقه بینالمللی نوآوری ایران با محوریت پارک فناوری پردیس بهعنوان یکی از بزرگترین مناطق نوآوری غرب آسیا فعالیت میکند. این مجموعه یکی از سازمانهای زیرمجموعه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری اسلامی ایران میباشد که در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شرق تهران واقع شده است.
این منطقه، تجاریسازی دستاوردهای فناوران و ایجاد بستر مناسب برای رشد فناوری و توسعه بازار شرکتهای دانشبنیان را هدف خود قرار داده است. منطقه بین المللی نوآوری ایران توانسته است نقش مؤثری در پیشرفت علم و فناوری در کشور داشته باشد بهطوریکه این منطقه یکی از شاخصترین مراکز توسعه استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان و تجاریسازی فناوری و نوآوریها در کشور بهحساب میآید.
پارک فناوری پردیس به عنوان محوریت این منطقه بر پایه این چشمانداز راهبردی تأسیس شده است که در آیندهای نزدیک بتواند بهعنوان یک «کانون توسعه فناوری پیشرفته» جلوههای درخشانی از مشارکت در فرایند خیزش و جهش صنعتی ایران اسلامی را به نمایش بگذارد.
چشمانداز سازمان پارک فناوری پردیس و منطقه بینالمللی نوآوری ایران تبدیلشدن به بزرگترین منطقه تولید و تجاریسازی فناوری در غرب آسیا، با وسعت بیش از ۱۰۰۰ هکتار، در راستای افق سند چشمانداز کشور با جهتگیری قدرت اول علمی و فناوری در منطقه مذکور است.
مطالعات مکانیابی ایجاد پارک فناوری پردیس از آذرماه سال ۱۳۷۹ و به همت مرکز همکاریهای فناوری و نوآوری ریاستجمهوری آغاز، و در نهایت در اردیبهشتماه سال ۱۳۸۰ منجر به انتخاب نقطهای در محدوده شهر جدید پردیس، برای احداث پارک شد. معیارهای اصلی مکانیابی، این موارد را شامل میشد: وجود ساختار علمی و فنی مناسب، وجود زیرساخت صنعتی و اقتصادی مناسب، وجود زیرساختهای شهری مناسب از قبیل شبکههای حملونقل (فرودگاه، راهآهن، اتوبان و...)، شبکههای مخابراتی، برق، آب، فاضلاب و...، وجود منابع لازم برای تأمین نیروی کار متخصص و پشتیبانیکننده، نزدیکی به بازارهای ملی، منطقهای و بینالمللی، وجود اقلیم مناسب (آب، هوا، محیطزیست و...)، و وجود زمینی باقیمت و شرایط مناسب.
پس از بررسی چندین نقطه در تهران و اطراف آن از قبیل شهر جدید پرند، شهر جدید هشتگرد و شهر جدید پردیس، در نهایت زمینی در مجاورت سایت ماهوارهای بومهن بهعنوان مکان ایجاد پارک انتخاب شد.
مکان فعلی پارک به این دلایل مدنظر قرار گرفت؛ همجواری با محیط شهری پردیس و امکان استفاده از خدمات شهری و مسکونی این شهر، همجواری با سایت ماهوارهای بهعنوان یک مرکز تحقیقاتی و ارتباطی، همجواری با یک مرکز دانشگاهی در حال ساخت، همجواری با منطقه صنعتی خرم دشت و نزدیکی به شهر صنعتی فیروزکوه، فاصله مناسب با تهران، همچنین، شرایط مناسب زمین به لحاظ توپوگرافی، قیمت و اقلیم (مزیتهای مناسبی جهت ایجاد پارک)، از طرف دیگر، وجود یک اتوبان در حال ساخت (آزادراه تهران - پردیس) که میتوانست ارتباط با تهران را بهعنوان یک مرکز مهم علمی، صنعتی و تجاری که دارای نیروی انسانی متخصص و پشتیبانیکننده زیادی است، بر مزیتهای ایجاد پارک در این نقطه افزود.
در سال ۱۳۸۰ تملک اراضی پردیس نوآوری (فاز ۱) انجام و کلنگ احداث پارک به زمین زده شد و پذیرش واحدهای فناور در پارک از همان سال آغاز شد. بر اساس طرح جامع شهر پردیس، حدود ۸۰۰ هکتار از اراضی شهر کاربری تحقیقاتی و آموزشی داشته و این شهر بهعنوان اولین شهر تخصصی جمهوری اسلامی ایران با مأموریت علمی، فرهنگی و فناوری یک شهر علمی و آموزشی توسعهیافته است. از اهداف مأموریتگرا نمودن این شهر میتوان به ایجاد زیرساخت لازم برای رسیدن به اهداف و اسناد بالادستی همچون رتبه اول علمی در منطقه و تأمین بسته کاملی برای جذب و اشتغال نخبگان و متخصصان کشور اشاره نمود.
در راستای پایهگذاری پارک فناوری پردیس، از پارکهای علم و فناوری در کشورهای اتریش، فرانسه، کانادا، آلمان و انگلستان بازدید شد. همچنین منابع متعددی بهمنظور الگوگیری، مطالعات تطبیقی و تعریف مدل بومیِ راهاندازی یک پارک فناوری، مطالعه و به مدل پارک فناوری پردیس منتهی گردید.
در سال ۱۳۷۹، فعالیت هسته اولیه تیم ستادی پارک برای انجام مطالعات و راهاندازی آن، در مرکز همکاریهای فناوری و نوآوری ریاستجمهوری آغاز شد. به دنبال تصویب اساسنامه در سال ۱۳۸۴ و انتصاب رئیس پارک فناوری پردیس توسط معاون اول وقت رئیسجمهور (آقای دکتر محمدرضا عارف)، در سال ۱۳۸۵ تیم ستادی پارک، پس از آمادهشدن فضای استقرار ستاد، از تهران به محل فعلی پارک (۲۰ کیلومتری شرق تهران در فاز ۶ شهر جدید پردیس) منتقل و مستقر شد تا بتواند برنامهها و فعالیتهای خود و شرکتهای عضو را - که در این زمان به حدود ۶۰ شرکت میرسیدند - با سرعت و کیفیت بهتری مدیریت و راهبری کند.
اساسنامه پارک فناوری پردیس، نهاد ریاستجمهوری را بهعنوان سازمان مؤسس این پارک مورد شناسایی قرار میدهد. طبق این اساسنامه، هیئتامنای پارک با ریاست معاون اول رئیسجمهور و عضویت ۱۴ تن از شخصیتهای علمی، فناوری، اقتصادی و اجتماعی کشور بهعنوان اعضای حقوقی و حقیقی شکل میگیرد. البته پس از تأسیس معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری در سال ۱۳۸۶، معاون علمی و فناوری رئیسجمهور نیز (ضمن اصلاح اساسنامه) بهعنوان نایبرئیس هیئتامنا به ترکیب هیئتامنای پارک پیوسته است.
با صدور احکام اعضای حقیقی هیئتامنای پارک فناوری پردیس توسط رئیسجمهور وقت، در تاریخ ۲۴ شهریورماه ۱۳۸۹، زمینه برای تشکیل جلسات هیئتامنا، کمیسیون دایمی هیئتامنا و شورای پارک فراهم شد و اولین جلسه هیئتامنا در آبانماه ۱۳۸۹ و اولین جلسه شورای پارک در مردادماه ۱۳۹۰ برگزار شد.
موافقت اصولی تأسیس پارک فناوری پردیس در سال ۱۳۸۲ توسط شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صادر و اساسنامه آن نیز در سال ۱۳۸۴، به تصویب این شورا رسید و ساختار پارک بهصورت مستقل شکل گرفت. همانطور که ذکر شد، طی سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ مجموعه ستادی به همراه اولین شرکتها در مجموعه پارک مستقر شدند و پارک از ردیف بودجه عمومی اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای و هزینهای برخوردار گردید.
برای مشاهده موافقت اصولی پارک اینجا کلیک نمایید.
در سال ۱۳۸۴ با تصویب هیئت وزیران و در قالب سند ملی توسعه استانهای کشور، برنامه ایجاد و توسعه مراکز تحقیقات نظری و کاربردی با عملکرد ملی و فراملی و پارکهای فناوری در استان و تبدیل پارک فناوری پردیس به مرکز کارکردی پارکهای فناوری کشور، منطقه خاورمیانه و آسیا مرکزی ابلاغ شد.
در سال ۱۳۸۶ اساسنامه «مرکز رشد فناوری نخبگان» به تصویب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رسید و از سال ۱۳۸۷ بهعنوان یکی از واحدهای تابعه پارک فعالیتهای خود را آغاز نمود.
برای مشاهده موافقت نامه اصولی مرکز رشد فناوری نخبگان اینجا کلیک نمایید.
بیانیه چشمانداز و اهداف بلندمدت پارک در سال ۱۳۹۱ به تصویب رسید و همچنین در این سال بر اساس نقشه جامع علمی کشور و با ابلاغ شورایعالی انقلابفرهنگی، مسئولیت ساماندهی فنبازارهای کشور و ایجاد فنبازار ملی ایران توسط پارک فناوری پردیس به طور رسمی آغاز شد.
در سال ۱۳۹۲ عملیات اجرایی آمادهسازی «پردیس دانش» به وسعت ۱۸ هکتار آغاز شد. همچنین در این سال پارک اقدام به تأسیس شبکه تبادل فناوری کشورهای عضو گروه دی هشت (D8-TTEN) و بنیانگذاری جایزه مصطفی(ص) بهعنوان بزرگترین جایزه علمی جهان اسلام نمود که بهصورت دوسالانه برگزار میشود. برای دریافت اساس نامه جایزه مصطفی(ص) اینجا کلیک نمایید.
باتوجهبه استقبال چشمگیر شرکتهای فناور و دانشبنیان فعال در حوزه سلامت در پارک فناوری پردیس، در سال ۱۳۹۲ موافقت اصولی تأسیس پارک فناوری سلامت بهعنوان یکی از مراکز مستقر در پارک فناوری پردیس و اولین پارک فناوری سلامت کشور، توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر گردید و اساسنامه آن در سال ۱۳۹۳ به تصویب شورای گسترش دانشگاههای علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسید. در سال ۱۳۹۳ تملیک و تثبیت اراضی پردیس کارآفرینی به وسعت ۳۱ هکتار انجام شد.
برای مشاهده موافقت نامه اصولی پارک سلامت پردیس اینجا کلیک نمایید.
در سال ۱۳۹۲ «نمایشگاه بینالمللی فناوری و نوآوری (INOTEX)» نیز توسط پارک طراحی و راهاندازی شد که از آن سال تا کنون بهصورت سالانه برگزار میشود.
در سال ۱۳۹۳ «مرکز شتابدهی نوآوری» برای ساماندهی به امور شتابدهندههای فناوری و رویدادهای کارآفرینی در کشور توسط پارک تأسیس شد.
در سال ۱۳۹۷ «کارخانه نوآوری آزادی» و «کارخانه نوآوری هایوی» در تهران بهعنوان شعب پارک و محلی برای استقرار و فعالیت تیمهای استارتاپی با حضور رئیس جمهور افتتاح شدند.
در سال ۱۳۹۹ نیز قرارداد الحاق ۲۰ هکتار جدید به پارک در مجاورت پردیس کارآفرینی، منعقد گردید.
همچنین در این سال، تفاهمنامه «تقویت زیستبوم فناوری و نوآوری استان تهران» با مرکزیت شرق استان و استفاده از حداکثر ظرفیتها و امکانات و تسهیلات طرفین برای گسترش سختافزاری و نرمافزاری پارک فناوری پردیس مابین معاونت علمی و فناوری رئیسجمهور و استانداری تهران منعقد گردید.
در سال ۱۳۹۹ تفاهم نامه ایجاد پارک فناوری اقتصاد دیجیتال نیز در زمینی به مساحت ۳۰ هکتار به امضا رسید.
در سال ۱۴۰۰ دانشگاه خاتم به مجموعه پارک فناوری پردیس اضافه گردید تا پس از ساخت شعبه خود و استقرار کامل در این منطقه، فعالیتهای علمی و آموزشی خود را همراستا با فعالیتها و نیازهای واحدهای فناور مستقر در این منطقه ادامه دهد.
بر اساس مصوبه هیئت وزیران در تیرماه ۱۴۰۳، پارک فناوری پردیس در راستای خدمترسانی مطلوبتر به شرکتهای عضو و همچنین زیستبوم نوآوری و فناوری، به «منطقه بینالمللی نوآوری ایران» ارتقا یافت.
کلیپ زیر بخشی از اهداف و ویژگی های منطقه بینالمللی نوآوری ایران را تشریح کرده است.
المپیک فناوری بستری برای رقابت افراد در حوزههای مختلف فنی است که در رشتههای گوناگونی از جمله شامل هوش مصنوعی، برنامهنویسی، امنیت سایبری، رباتیک و پهپاد برگزار میشود. هر یک از این رقابتها خود از چندین لیگ مختلف تشکیل شده تا حیطههای مختلف تخصصی را در هر حوزه پوشش دهد.
هدف اصلی این مسابقات، شناسایی و پرورش استعدادها و انگیزهبخشی به ایشان است. المپیک فناوری با تشویق تیمها و افراد به ارائه ایدههای نو و توسعه فناوریهای پیشرفته، بستری برای تبادل دانش و تجربیات در عرصه فناوری فراهم میآورد.
در سال 1403 نخستین دوره «المپیک فناوری» برگزار شد.
طراحی شهرک مسکونی نخبگانی پردیس در سال 1400 با انعقاد موافقتنامه بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت راه و شهرسازی شروع شد و مصوبه ایجاد آن در سال 1403 به تصویب دولت رسید. دریافت سایر مجوزها و اجرای عملیات عمرانی در حال پیگیری است.
نیکفرجامی ملتها در دهههای نزدیک آینده به میزان و چگونگی رشد آنها بستگی خواهد داشت. بعضی از ملتهای معاصر با پیشرفتهای مستمر در علم، فنّاوری، فرهنگ و افزایش ظرفیت ساختارهای اجتماعی خود توانستهاند سطح استانداردهای زندگیشان را پیوسته ارتقا دهند.
اینان ملتهایی هستند که توانایی ادامه رشد خود را در برابر تغییرات محیط بینالمللی ثابت کرده و از این رهگذر به مدارج بالایی از رفاه اجتماعی، توان رقابتجویی در بازارهای بینالمللی و نفوذ جهانی رسیدهاند. اگر بتوان عوامل مشترکی در تأمین رشد ملتهای فرهیخته جهان پیدا کرد، بیگمان مهمترین آنها عبارتاند از:
بررسیها نشان داده است که بسیاری از نوآوریهای تأثیرگذار در دهههای اخیر نه در شرکتهای بزرگ که در شرکتهای کوچک و گاه متوسط ایجاد شدهاند. اینگونه شرکتها همچنین بهعنوان مؤثرترین سازوکار توسعه فرصتهای شغلی در اقتصادهای رو به پیشرفت شناخته شدهاند.
تجربیات موجود در کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده بهروشنی نشان داده است که تجمیع اینگونه شرکتها در پایگاههایی به نام پارک فناوری، نهتنها پشتیبانی عمومی آنها را تسهیل میکند، بلکه از اجتماع آنها موجودیت نوینی شکل میگیرد که توانمندی آن بهمراتب بیش از جمع جبری توانمندیهای یکایک این شرکتهاست. این توانمندی اضافی، نتیجه «همافزایی» ناشی از مبادله مؤثر اطلاعات، همکاری و همکوشی، و بهرهبرداری از تسهیلات مشترک است.
پارک فناوری پردیس بر پایه این چشمانداز راهبردی تأسیس شده است که در آیندهای نزدیک بتواند بهعنوان یک «کانون توسعه تکنولوژی پیشرفته» جلوههای درخشانی از مشارکت در فرایند خیزش و جهش صنعتی ایران اسلامی را به نمایش بگذارد. پارک فناوری پردیس، خانواده فرهیختهای خواهد بود که اعضای آن در وهله اول بافرهنگ خانوادگی خود شناخته میشوند. این فرهنگ که معرف «هویت جمعی» ما است، بر محور دیدگاهها و بنیادیترین ارزشهای مشترک ما (که در این منشور تعریف شده است) شکل میگیرد. ما به یاری خداوند متعال، این فرهنگ شکوهمند را ایجاد نموده و به آن متعهد هستیم.
برای مطالعه 10 اصل منشور پارک اینجا کلیک نمایید
پارک فناوری پردیس بهعنوان یک نظام نوآوری منطقهای پیشرو تا سال ۱۴۰۴ هجری شمسی، برترین کانون فناوری به ترتیب اولویت (در حوزههای فناوری اطلاعات و ارتباطات، الکترونیک و تجهیزات پزشکی، بیوفناوری، خودکارسازی و مکانیک پیشرفته، نانوفناوری و سایر حوزههای فناوری) در منطقه غرب آسیا و الگویی برای سایر پارکهای علم و فناوری داخل و خارج از کشور بوده و همچنین انتخاب اول شرکتها دارای فناوری پیشرفته و کارآفرینان فناوریهای نوین برای راهاندازی و استقرار کسبوکار خود است.
پیشبینی میشود شکلگیری چند منطقه نوآوری در ایران میتواند اثرات ویژهای در اقتصاد و جامعه ایرانی ایجاد کند. این نواحی میتوانند موجب نوآور شدن صنایع و همچنین بهبود وضعیت سبد صادراتی ایران شوند. با گسترش صنایع نوآور تولید محصولات و خدمات با بازار جهانی افزایشیافته که در کنار افزایش رقابتپذیری صنایع کشور، موجب کاهش وابستگی به منابعی همچون نفت و گاز میشود. این نواحی میزبان اصلی نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده ایرانی خواهند بود که میتواند موجب بهبود وضعیت اشتغال متخصصان و جذب ایرانیان متخصص خارج از کشور شود.
منطقه بین المللی نوآوری ایران با محوریت پارک فناوری پردیس با داشتن تجربه مناسبی از یک اکوسیستم کامل نوآوری، شرایط مناسبی همچون شکلگیری مناسب صنعت، نوآوری و سکونت در شهر پردیس و همچنین آبوهوای مناسب میتواند به یک الگوی مناسب برای مناطق نوآوری در ایران تبدیل شود. این منطقه پس از گسترش، باتوجهبه نزدیکی به تهران در کنار ارتباط مناسب با واحدهای علمی، صنعتی و اقتصادی پایتخت، میتواند موجب کاهش تمرکز از آن شود. منطقه بین المللی نوآوری ایران و پارک فناوری پردیس در افق خود در کنار محیط بسیار مناسب برای زندگی، به یک اکوسیستم نوآوری منسجم با بازیگران کلیدی فعال تبدیل میشود.
لازم به ذکر است، طرح توسعه پارک فناوری پردیس در قالب منطقه بین المللی نوآوری ایران در ۱۰۰۰ هکتار از اراضی قسمت جنوبی شهر پردیس و همچنین دیگر اراضی موجود در شهر پردیس، مورد تأیید هیئتامنای پارک قرار گرفته است؛ از همین رو اقدامات اجرایی این طرح همچون تملک اراضی در حال انجام است.
تصویر زیر فرایندی است که پارک فناوری پردیس از تأسیس تا ارتقاء به منطقه بین المللی نوآوری ایران طی کرده است.
اجتماع بزرگ متخصصان و نخبگان کشور در قالب جامعه چند هزارنفری در پارک فناوری پردیس، کارخانه نوآوری آزادی و کارخانه نوآوری های وی، زمینهساز ایجاد فرصتهای بسیار مغتنمی در حوزه فناوری و نوآوری کشور است که هر یک از شرکتهای عضو پارک میتوانند در آن نقشی بسزا داشته باشند. هرچند این حضور بهعنوان یک فرصت برای هر یک از اعضای این زیستبوم بزرگ شناخته میشود، اما در صورت عدم توجه به الزامات و بایدهای آن میتواند تهدیدات و مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد.
یکی از مهمترین موضوعات پایهای برای زیست و فعالیت در محیط حرفهای، شیوههای رفتاری، کدهای اخلاقی و سبک زندگی جاری در آن است. در یک محیط شهری حضور متمرکز شرکتهایی با فرهنگ سازمانی مختص به خود و سبککاری متفاوت میتواند تعارضاتی را به وجود آورد که بهتبع آن روابط کاری و حرفهای نیز تحتالشعاع قرار دارد.
در همین راستا منطقه بینالمللی نوآوری ایران با محوریت پارک فناوری پردیس، مرامنامهای در حوزه اخلاقی و رفتاری تنظیم کرده است که برای دریافت آن میتوانید به اینجا مراجعه نمایید.
در ادامه میتوانید نماهنگ ۲۰ سالگی پارک فناوری پردیس و مروری بر فعالیتها و دستاوردهای این منطقه را مشاهده کنید.