"متاورس" زنده‌تر از همیشه؛ بازگشت آرام اما مؤثر به صحنه فناوری

به گزارش ستاد خبری اینوتکس 2025؛ بهراد تیموریان، پژوهشگر حوزه بلاکچین، در سخنرانی خود با عنوان «آیا متاورس مرده است؟» در ایستگاه آینده نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵، به بررسی روندها، واقعیت‌ها و آینده متاورس پرداخت. 

وی سخنانش را این‌گونه آغاز کرد: برگردیم به چند سال پیش، زمانی‌که تب متاورس همه‌گیر شده بود. شرکت متا (فیسبوک سابق) تغییر نام داد و در فضای دیجیتال غوغایی به پا شد. هر فردی که تنها نام‌هایی مانند بلاکچین، رمزارز، متاورس یا هوش مصنوعی را شنیده بود، ناگهان چند صد میلیون تومان یا دلار در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری کرد که حتی ماهیت آن‌ها را به‌درستی نمی‌شناخت. خرید زمین‌های مجازی در کنار زمین اسنوپ‌داگ در متاورس به یک ترند تبدیل شده بود.

انفجار حباب متاورس؛ واقعیت یا سوء‌برداشت؟

تیموریان ادامه داد: قیمت NFTها به‌صورت نجومی رشد کرد، افراد بسیاری ثروتمند شدند، اما خیلی زود این روند دچار افول شد. بیش از ۹۰ درصد قیمت‌ها سقوط کردند. این سؤال مطرح شد که آیا این یک حباب بود؟ یا ما متاورس را به‌درستی درک نکردیم؟

وی با اشاره به کاهش شدید توجه رسانه‌ها به متاورس افزود: در سال‌های گذشته، نزدیک به ۳۰ درصد اخبار مربوط به بلاکچین حول محور متاورس می‌چرخید. اما امروز شاهد سکوت خبری گسترده‌ای هستیم. با این حال، آیا پروژه‌های پیشرو نیز در این سکوت متوقف شدند؟ پاسخ منفی است.

Decentraland؛ جایی برای برندهای جهانی و کاربران ایرانی

در ادامه، تیموریان به بررسی دو پروژه بزرگ متاورسی، یعنی Decentraland و The Sandbox پرداخت و با ارائه داده‌های آماری تازه، نشان داد که این پلتفرم‌ها همچنان فعال و در حال توسعه‌اند.

وی گفت: «Decentraland وفق شده زیرساخت‌های فنی خود را پایدارتر کند، ابزارهای ساخت‌وساز بدون کدنویسی را توسعه دهد و همکاری‌های بزرگی با برندهای جهانی و نهادهای رسمی ایجاد کند.

برخی از همکاری‌ها و دستاوردهای این پلتفرم شامل برگزاری رویدادهایی مانند هفته مد لندن با حضور طراحان دیجیتال و فروش NFTهای لباس با قیمت‌های بالا، مشارکت برندهایی مانند مسترکارت، نتفلیکس، آدیداس، BBC، تاکوبل و دولچه گابانا و همکاری رسمی با وزارت گردشگری عربستان سعودی برای شبیه‌سازی فضاهای تاریخی غیرقابل‌دسترس است.

وی همچنین افزود: براساس منابع موجود، بیش از ۱۷ هزار IP متعلق به ایران در این پلتفرم فعال بوده‌اند. با در نظر گرفتن استفاده از VPN، این عدد می‌تواند دو تا سه برابر باشد.

The Sandbox؛ بازی، داستان و تبلیغات مشارکتی

در بخش بعدی، تیموریان به پلتفرم The Sandbox پرداخت و آن را یکی از موفق‌ترین نمونه‌های متاورس در حوزه بازی‌سازی و تعامل برندها معرفی کرد.

در تنها فصل چهارم 'آلفا سیزن' سندباکس، بیش از ۵۸۰ هزار بازیکن منحصربه‌فرد فعال بوده‌اند و بیش از ۳۹ میلیون مأموریت انجام شده است. این پلتفرم امکان ساخت بازی، داستان‌پردازی و اجرای رویدادهای تبلیغاتی را بدون نیاز به برنامه‌نویسی فراهم می‌کند.

وی از چند نمونه تعامل برندها در قالب بازی یاد کرد که شامل صلیب سرخ و فدراسیون فوتبال آرژانتین با روایت‌های تعاملی،  رنو با یک بازی ۱۰ دقیقه‌ای درباره تاریخچه مدل رنو ۵ که در پایان، حدود ۵ دلار پاداش به کاربران اهدا می‌شد و فروشگاه‌های زنجیره‌ای که از بازی به‌عنوان ابزار بازاریابی استفاده می‌کنند است.

متاورس؛ نه مرده، بلکه در حال بلوغ

تیموریان در پایان گفت: «متاورس نه‌تنها نمرده، بلکه در حال بازتعریف خود با زیرساخت‌های قوی‌تر، کاربردهای واقعی‌تر و تعامل عمیق‌تر با کاربران و برندهای جهانی است.»

وی افزود: اگر روزی متاورس فقط یک تب زودگذر به نظر می‌رسید، امروز به بستری برای تولید محتوا، تعامل اجتماعی، تبلیغات هوشمند و درآمدزایی تبدیل شده است؛ بستری که آینده آن نه در هیاهو، بلکه در سکوت و توسعه پیوسته شکل می‌گیرد.