ما جزء جان سخت‌ترین‌ها هستیم

مسئله تامین دارو به عنوان نیاز اساسی یک جامعه، به گونه‌ای اهمیت دارد که اگر کشوری در حوزه داروسازی، خودکفا یا توانمند نبوده و متکی به واردات باشد، در صورت تحریم و نوسانات ارزی بحران‌های‌ جدی برای آن کشور و مردمش ایجاد می‌شود. بنابراین یکی از کارهای ارزشمند در کشور، افزایش سهم تولید دارو به نسبت واردات آن و پیش رفتن در مسیر بی‌نیازی از دیگر کشورهاست. شرکت «پویش دارو» که از سال 76 فعالیت خود را با هدف تولید در عرصه داروهای پروتئینی نوترکیب آغاز کرده و به تولید انحصاری «اگزناتاید» جهت درمان بیماران دیابتی و همچنین«تریپتورلین» برای درمان بیماران سرطان پروستات در خاورمیانه دست‌یافتهاست، یکی از همین فعالان عرصه داروسازی است. این شرکت چندی پیش و در جریان جشنواره برترین‌های هفدهمین اجلاس سالیانه پارک فناوری پردیس، برای سومین بار به عنوان یکی از شرکت‌های برتر انتخاب شد؛ اما این بار در حوزه «صادرات داروهای بیولوژیک». به این معنی که این شرکت نه تنها داروهایی تولید کرده که نیاز داخلی را برآورده کرده، بلکه توانسته است در عرصه صادرات به کشورهای دیگر نیز حرف‌های جدی برای گفتن داشته باشد. به همین مناسبت روابط عمومی پارک فناوری پردیس با «مجتبی طباطبایی» مدیرعامل این مجموعه در رابطه با چگونگی شل‌گیریِ‌ آن و چرخه موفقیت‌هایش، به گفتگو نشسته است.

مجتبی طباطبایی بیش از چهار دهه قبل دانشجوی رشته داروسازی بوده است. سال‌هایی که به قول خود او رشته ژنتیک در ایران خیلی شناخته شده نبوده است و به همین دلیل برای تحصیل در رشته مهندسی ژنتیک در مقطع دکتری، راهی انگلستان می‌شود. مدیرعامل شرکت پویش دارو در مورد آن زمان می‌گوید: سال‌های آخر که در ایران داروسازی می‌خواندم، مهندسی ژنتیک تازه در داروسازی متولد شده بود. من با این هدف به انگلستان رفتم که تخصص خود را در مهندسی ژنتیک بگیرم. خوشبختانه توانستم این کار را بکنم و زمانی که به ایران بازگشتم، به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه استخدام شدم. هنوز هم این افتخار را دارم که در دانشگاه تهران هستم. اما هدف من به تنهایی آموزش نبود. برای خودم رسالت بزرگ‌تری در نظر داشتم. آن رسالت این بود که آنچه را که آموخته‌ام، وارد جامعه کنم. شکر گزار خدا هستم که تا حدودی توانستم این کار را انجام دهم. بنابراین کاری که کردم دقیقا در رابطه با تحصیلات و تخصصی بود که به دست آورده بودم.

توانستیم نیاز کشور را تامین کنیم و جلوی واردات را بگیریم

پویش دارو بیشتر از بیست سال پیش تاسیس شد و امروزه این شرکت علاوه بر حضور در زمینه‌های انتقال و توسعه دانش فنی، در حوزه تولید فرآورده‌های دارویی نیز فعالیت می‌کند. مجتبی طباطبایی با ذکر این نکته ادامه می‌دهد: شرکت در سال 1376 تاسیس شد. 20 سال پیش که صحبتی از مهندسی ژنتیک در ایران مطرح نبود، هدف شرکت ما این بود که به عنوان یک شرکت دانشگاهی و دانش‌بنیان، دانش فنی تولید پروتئین‌های نوترکیب را به داخل ایران منتقل کند. هدف اول شرکت، تولید نبود. هدف ما کارخانه‌دار شدن هم نبود. هدف ما انتقال دانش فنی بود. اما مثل این که خداوند برای ما چیز دیگری مقدر کرده بود و به دلیل شرایط داخل کشور مجبور به تولید هم شدیم. البته از تولید پشیمان نیستیم.

مدیرعامل شرکت پویش دارو با اعلام اینکه شرکتش تولید کننده محصولاتی حیاتی در حوزه دارو است، اضافه کرد: محصولاتی که ما تولید می‌کنیم اساسی و بسیار گران قیمت هستند و در 15 سال گذشته وارداتی نداشته‌اند. نه تنها واردات نداشتیم و توانستیم نیاز کشور را تامین کنیم، خوشحال هستیم که محصولات ما در بازارهای جهانی هم وارد شده و صادرات نیز انجام می دهیم.

مجتبی طباطبایی در مورد میزان محصولات تجاری سازی شده شرکتش گفت: تقریبا تمامی محصولاتی که در بخش تحقیق وتوسعه داشته‌ایم، وارد بازار شده‌اند. تمامی محصولاتی که تا سال 94 در این بخش تایید و تکمیل شده‌اند، در بازار موجود هستند. البته در آینده محصولات بیشتری خواهیم داشت زیرا که توسعه بیشتری پیدا کرده‌ایم. در دوسال اخیر، آزمایشگاه جدیدی ساختیم و امیدواریم که جهش بزرگی در میزان تولیدات در سال‌های آینده داشته باشیم.

همراهی با پارک فناوری پردیس از تولد تا توانمندی/ پارک به قول‌های خود عمل کرد

پویش دارو تقریبا یکی از اولین شرکت‌هایی است که به پارک فناوری پردیس پیوسته است. مجتبی طباطبایی با اشاره به این نکته در مورد فرآیند به عضویت در آمدن در پارک فناوری پردیس، گفت: شرکت ما به عنوان شرکت دانش‌بنیانِ دانشگاهی، از سال 76 در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران مستقر بود. در آنجا ما سالنی با مساحت 500 متر مربع اجاره و تجهیز کرده و مشغول به فعالیت بودیم. حدود سال 85 تصمیم به توسعه شرکت داشتیم، اما دانشگاه نمی‌توانست مکان بیشتری به ما اختصاص دهد. بنابراین موقعیت‌های مختلفی را در اطراف تهران بررسی کردیم. به این نتیجه رسیدیم که پارک فناوری پردیس مناسب است. البته سال 85 که به پارک آمدیم، مانند الان پر از ساختمان و تشکیلات و ... نبود و در حال ساخت بود. خوشحالیم که الان تبدیل به پارک فناوری آبرومندی برای کشور شده است.

مجتبی طباطبایی به تسهیلاتی که پارک فناوری پردیس به آنها داده است اشاره کرد و گفت: علت انتخاب پارک توسط ما نزدیکی به تهران و تسهیلات آن بود. قرار بر این بود که اگر شرکتی در پارک مستقر شده و ثابت کند که دانش‌بنیان است، امتیازاتی به آن داده شود و عوارضی از آن اخذ نشود. پارک هم به قول‌های خود عمل کرد. ما از تسهیلاتی مانند معافیت مالیاتی و معافیت‌های گمرکی استفاده کردیم. البته هدف اول ما معافیت از عوارض نبود. دلیل اصلی نزدیکی به تهران بود. ضمن اینکه اگر به پارک نمی‌آمدیم، احتمالاً مجبور بودیم به شهرک‌های صنعتی برویم که در برخی موارد ظاهر خوبی ندارند. پارک ظاهر بسیار آبرومندی دارد. ما هم خوشحال می‌شویم که در مسیر ارتقای پارک فناوری پردیس گام کوچکی برداریم.

شرایط اقتصادی سخت بود، اما ایستادگی کردیم

مدیرعامل پویش دارو، در پاسخ به این سوال که از نظر او چرا شرکتش برگزیده شده است، گفت: من 22 سال است که در این حرفه مشغول فعالیت هستم. امسال جز سخت‌ترین سال‌ها بود. فکر می‌کنم به همین دلیل پارک هم باید جان‌سخت‌ترین شرکت‌ها را انتخاب می‌کرد (با خنده). بسیاری از شرکت‌ها تعدیل نیرو کردند. اما ما جزء جان‌سخت‌ترین‌ها هستیم. خوشحالم که در این سال‌های سخت، نه تنها تعدیل نیرو نکرده‌ایم، بلکه حدود 15 درصد افزایش نیروی انسانی داشته‌ایم. تنوع محصول هم داشته‌ایم. به همین علت انتظار داشتم، شرکت ما را به عنوان جان‌سخت‌ترین شرکت انتخاب کنند (باخنده)؛ اما برای صادرات محصولاتمان برگزیده شدیم.

پویش دارو امید دارد با راه‌اندازی پروژه‌های جدید، افزایش نیروی خوبی داشته باشد و تعداد نیروی انسانی مستقر خود در پارک فناوری پردیس را به 250نفر برساند. مجتبی طباطبایی با اعلام این نکته، تصریح کرد: پویش دارو، به طور کلی 300 نفر نیروی انسانی دارد. نزدیک به 170 نفر از آنها در پارک فناوری پردیس مستقر هستند و بقیه در امور بازاریابی، تحقیق و توسعه، مالی و بین‌الملل فعالیت می‌کنند. این تعداد در دفتر مرکزی تهران مستقر هستند.

مدیر عامل شرکت پویش دارو با اعلام اینکه برنامه 5 سال آینده شرکتش تولید 10 محصول جدید است، افزود: هر دارویی که وارد بازار می‌شود، عمر مشخصی دارد. بیشتر داروها عمر 5 ساله و 7 ساله دارند. به همین دلیل یک شرکت داروسازی برای اینکه زنده و پویا بماند، باید محصولات جدیدی در دست داشته باشد. ما برای 3 تا 5 سال آینده حدود 10 محصول جدید در برنامه تولیدی خود داریم. تا 5 سال آینده برخی از محصولاتی که الان تولید می‌کنیم، با محصولات جدید جایگزین می‌شوند. همچنین برای درمان‌های جدید نیز چند محصول جدید انتخاب کردیم که در برنامه 3 تا 5 سال آِینده وارد بازار دارو خواهیم کرد.

مجتبی طباطبایی با ذکر این نکته که شرکتش دو بار دیگر هم در جشنواره برترین‌های پارک فناوری پردیس برگزیده شده است، در مورد تاثیر این انتخاب بر فعالیت پویش دارو گفت: خوشحالیم که تلاش‌هایمان توسط همکاران‌مان و مدیریت پاک دیده شده است. البته امسال برای سومین بار انتخاب شدیم... سال های پیش هم همکاران به ما این لطف را داشتند که ما را انتخاب کردند. این انتخاب ما را خوشحال می کند که زحمات ما دیده می شود. سپاسگزاریم از آنها که علاوه بر همه مشکلات، تلاش ما را در راستای اهداف کشور و پارک فناوری پردیس می بینند.