به گزارش روابط عمومی پارک فناوری پردیس به نقل از ایرنا، پارک علم و فناوری به عنوان یک سازمان و با هدف افزایش ثروت در جامعه از طرف متخصصان حرفهای مدیریت میشود تا جریان دانش و فناوری را میان دانشگاهها، مؤسسههای تحقیق و توسعه، شرکتهای خصوصی و بازار به حرکت درآورند. این پارکها از طریق مراکز رشد، سازمانهای نوآور را تقویت و فرایندهای زایشی را تسهیل میکنند. بنابراین به عنوان محیطی عمل میکنند که در آن واحدهای تحقیقاتی مستقل یا وابسته به سازمانها و صنایع، مجتمع شده و زیر پوشش و حمایت قرار میگیرند تا به خلاقیت و نوآوری بپردازند.
بنابراین با توجه به این کارکردها شکلگیری و توسعه بسیاری از پدیدههای نوظهور فناوری از درون این پارکها به وقوع میپیوندد و دولتها میکوشند با ایجاد محیطی مناسب، شرایط کار و فعالیت را برای شرکتهای کوچک و متوسط و جذب شرکتهای بینالمللی مبتنی بر فناوری فراهم کنند. در ایران نیز در سالهای گذشته این پارکها گسترش چشمگیری یافته و در شرایطی که کشور با تحریمهای یک جانبه مواجه بوده، توانستهاند نقش تأثیرگذاری در استفاده از دانش و فناوری بومی ایفا کنند.
با توجه به این نقش پارکهای علم و فناوری خبرگزاری ایرنا با «مهدی صفاری نیا» رئیس پارک فناوری پردیس به گفت وگو پرداخته است. متن گفتگو را در ادامه میخوانیم:
* پارکهای علم فناوری چیست و چه کارکردهایی دارند؟
پارکهای فناوری در جهان با عنوانهای مختلفی همچون پارک تحقیقاتی، علمی، فناوری و … معرفی میشوند و سهم مؤثری در چرخه تولید ثروتِ جوامع توسعه یافته و در حال توسعه دارند. تمرکز این پارکها بر استفاده از دانش تخصصی برای دستیابی به ثروت است. در واقع این تمرکز بر دانش پیشرفته به عنوان وجه تمایز اینگونه پارکها با شهرکهای صنعتی که پیش تر در جوامع گسترش یافتهاند، شناخته میشود. در این مدل از تولید ثروت، بر نوآوری و استفاده از افراد مستعد و نخبه برای رسیدن به آن تاکید زیادی میشود و پارکهای فناوری عملاً برای تسهیل گریِ در دستیابی شرکتها به چنین نوآوریهایی، طراحی شدهاند.
نکته دیگر در ارتباط با پارکهای فناوری این است که تلاش میشود تا اعضای مختلف اکوسیستم فناوری و نوآوری در یک جا گِرد هم بیایند تا این مجاورت جغرافیایی، ارتباط میان شرکتهای عضوِ این چرخه را مستمر کند و گسترش دهد. همه این موارد در نهایت کمک میکند تا به ویژه شرکتهای نوپا بتوانند از دره مرگی که میان دانش و صنعت و به عبارت دیگر دانشگاه و صنعت وجود دارد، گذر کنند و چرخه تولید کشور را بهبود دهند.
* این پارکها در حال حاضر در چه وضعیتی به سر میبرند؟ بودجه و وضعیت اقتصادی آنها چگونه است؟
پارکهای علم و فناوری در کشور رو به توسعه هستند. در زمان حاضر حدود ۴۰ پارک علم و فناوری در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز گرفتهاند. پارک فناوری پردیس در کنار پارکهای علم و فناوری مستقر در دانشگاههای بزرگ کشور و مراکز رشدی که در آنها تأسیس شدهاند، نقاط امید جدی برای تولید و صادرات دانش بنیان کشور هستند. بر پایه گزارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تا پایان ۱۳۹۶ خورشیدی فروش پارکهای فناوری کشور به حدود ۷۸ هزار میلیارد ریال، صادرات آنها به ۲۶۳ میلیون دلار با ۶ هزار و ۲۶۷و احد فناوری و ۴۲ هزار و ۴۳ تَن شاغل رسیده است.
همانطور که میدانید پارکهای فناوری دارای ردیفهای اعتباری مشخصی در قانون بودجه سنواتی هستند. ۱۳۹۸ خورشیدی یکی از سالهای طلایی برای پارکهای فناوری زیر مجموعه وزارت عتف قلمداد میشود چرا که افزایش میانگین ۶۹ درصدی بودجه مصوب آنها در سال جاری نسبت به ۱۳۹۷ خورشیدی، فضای بسیار مناسبی را برای توسعه فعالیتها و برنامههای آنها فراهم کرده است و این در حالی که پارک فناوری پردیس از این افزایش بهرهمند نشد و بودجه مصوب آن همچون ۱۳۹۷ خورشیدی و بدون افزایش ابلاغ شد.
لازم به ذکر است، بودجه پارکهای فناوری از ۲ بخش هزینهای و تملک تشکیل شده و بخش هزینهای آن ۲ زیر بخش جاری عمومی و درآمد اختصاصی دارد. از این رو بخش عمده هزینههای جاری پارکها در بخش عمومی دیده میشود. همچنین امکان توسعه زیرساختهای سختافزاری و نرمافزاری برای واحدهای فناور، نوآور و تمامی اعضای حقیقی و حقوقی در این بستر فراهم خواهد شد.
* آیا در شرایط کنونی این پارکها از اثرات تحریمها متضرر میشوند؟
هویت پارک فناوری با شرکتهای آن شناخته میشود و تحریم میتواند مشکلاتی برای شرکتها در داد و ستد مالی، تأمین تجهیزات و مواد اولیه از خارج کشور، تعریف همکاریهای علمی و فنی رسمی با طرفهای خارجی، صادرات محصولات و بعضاً اخذ مجوزهای بین المللی و شبیه آن ایجاد کند. البته این محدودیتها برای پارکهای فناوری نیست و برای عموم شرکتهای تجاری و صنعتی میتواند صادق باشد اما نکته مهم اینکه برای شرکتهای دانشبنیان و فناور در پارکها دارای اهمیت کمتری نسبت به شرکتهای عادی است.
این مساله به این لحاظ است که اینگونه شرکتها دارای توان فنی، مهندسی و طراحی بالایی هستند و عمده نیازهای فنی را از داخل تأمین میکنند و میتوانند در صورت تحریم بخش قابل ملاحظهای را داخلی سازی کنند. بنابراین وابستگی و اتکا آنها به مواد اولیه، تجهیزات و دانش فنی خارجی کمتر از دیگر شرکتهای صنعتی است. از این رو به نظر میرسد تأثیرات تحریم برای شرکتهای مستقر در پارکها کمتر از دیگر شرکتهای صنعتی کشور باشد.
* پارکهای علم و فناوری برای کاهش اثرات تحریمها چه اقدامهایی میتوانند انجام دهند؟
مهمترین نقش پارکهای علم و فناوری توانمندسازی و تقویت اقتصاد دانش بنیان است. این امر از طریق فراهم کردن امکانات و برنامههای مؤثر برای حمایت از تجاریسازیِ طرحهای دانشی، کمک به رشد شرکتهای نوپا و بینالمللی کردن آنها عملی میشود. پس آنچه از این پارکها انتظار میرود، استحکام بخشیِ اقتصاد مقاومتی از طریق اتکا به استعدادها و شرکتهای بومی است. هر مقدار پارکهای فناوری بتوانند نسبت به حل مسائل فنی کشور با اتکا به شرکتهای فناور خود قدم بردارند، نقش پر رنگتری در کاهش اثرات تحریم خواهند داشت و میتوانند نقش فعالتری در این خصوص ایفا و نسبت به شناسایی معضلها و مشکلات فنی منطقه خود و برنامه ریزی برای رفع آنها اقدام کنند.
* آیا میتوان گفت که پارکهای علم و فناوری عصای دست اقتصاد در روزهای تحریم هستند؟
در صورتی که هم پارکهای علم و فناوری فعالتر شوند و با دیگر دستگاههای اجرایی همراهیِ بیشتری داشته باشند، به طور قطع میتوانند عصای دست اقتصاد در روزهای تحریم باشند. من با اطمینان به شما می گویم عمده نیازهای فنی کشور در داخل از طریق شرکتهای دانش بنیان و پارکهای فناوری قابل تأمین است. تنها باید ساز و کار مشخصی برای شناسایی و برقراری ارتباط میان عرضه و تقاضا و همرسانی آن فراهم شود. باید به توانایی داخلی اعتماد کنیم و فرصت دهیم و تا حد کمی هم شکستهای احتمالی موقت و موردی را برای دستیابی به موفقیتهای بزرگ تحمل کنیم.
بازارسازی برای پارکها و شرکتهای فناور مهم است. اگر سازمانها نسبت به سفارش نیازهای فنی خود به پارکها اقدام کنند، مطمئن باشید تحریم تبدیل به یک فرصت بزرگ برای جهش فناوری کشور خواهد شد و این ظرفیت در کشور وجود دارد اما چنین رویکردی به داخل تا کنون پررنگ نبوده و الان این فرصت فراهم شده است. پارکها میتوانند آرمان «ما می توانیم» را در عمل به جامعه نشان دهند.
ما به سهم خود در پارک فناوری پردیس، دهها معضل و نیاز فناوری دستگاههای اجرایی و شرکتها را با کمک خود آنها شناسایی کردیم و تعدادی از آنها در صف تأیید نهاییِ دستگاهها برای انعقاد قرارداد هستند. برخی هم نیاز به عزم و اراده متولیان امر برای واگذاری به شرکتهای فناور پارک دارد. ما آمادگی خود را برای فعالیت و پیگیری رفع نیازهای فنی شرکتهای بزرگ و سازمانها اعلام میکنیم و تمامی توان خود را در این عرصه به کار خواهیم بست.
همچنین از طریق شبکه فنبازار ملی ایران و بیش از ۲۰ شعبه فن بازار در استانهای کشور، آمادگی یک ورود و همکاری همه جانبه را برای همرسانیِ تقاضاهای فناوری به عرضه کنندگان آن داریم. حتماً اطلاع دارید که تمامی خدمات و محصولات فناورانه بیش از چهار هزار شرکت دانش بنیان کشور، در سایت فن بازار به آدرسwww.techmart.irدر معرض دید عموم جامعه و شرکتها است. محصولاتی که با ارزیابی دقیق کارگروه تعیین صلاحیت شرکتهای دانش بنیان، سطح فنی، استانداردها و قابلیت ورود به بازارِ آنها شناسایی و تأیید صلاحیت شده و شرکتها و سازمانها با اطمینان خوبی میتوانند از آنها استفاده کنند.
بیش از ۱۳ هزار محصول و خدمت فناورانه بومی در فن بازار وجود دارد و به راحتی امکان جست وجوی شرکتها و کالاها برپایه حوزههای تخصصی وجود دارد. دعوت میکنم از همه شرکتها و سازمانهای بزرگ، از این ظرفیت ملی برای حل مسائل فنیِ خود بهره ببرند. بسیاری از محصولات و دانشهایی که تصور میکنیم در کشور وجود ندارد و باید وارد کنیم، با یک جست وجوی ساده در سایت فن بازار قابل دستیابی است.
با خدمات و امکاناتی هم که صندوق نوآوری و شکوفایی تعیین کرده، ابزارهای مالیِ لازم نیز برای تسهیل خرید شرکتها و دستگاههای دولتی از محصولات بومیِ دانش بنیان فراهم شده است.