ضرورت توجه به اصل مقیاس‌پذیری بسیار دیده می شود

کسب‌وکارها معمولا با ایده‌ای از سوی صاحبان آنها فعالیت خود را آغاز می‌کنند و به‌تدریج با ورود به مرحله اجرا با چالش‌ها و مخاطراتی روبه‌رو می‌شوند که ممکن است با مقاومت آن کسب و کار، فعالیت‌ها تداوم پیدا ‌ کند یا منجر به خروج کسب‌وکار از چرخه فعالیت ‌شود. فارغ از آن‌که ایده اولیه تا چه حد درخشان باشد، تنها نیمی از کسب‌وکارها موفق می‌شوند با عبور از چالش‌ها به مرحله جدیدی به نام «افزایش مقیاس»(Scale Up) برسند. اما در همین مرحله نیز کسب‌وکار با چالش جدیدی مواجه می‌شود و آن چگونگی رشد یافتن یا همان مقیاس‌پذیری است. فرآیند رشد به‌قدری پیچیده است که اگر به‌درستی درخصوص آن عمل نشود، نه فقط موجب رشد کسب‌وکار نمی‌شود، بلکه می‌تواند به چالشی جدید هم تبدیل شود.

با توجه به شرایط خاص کسب‌وکارهای فعال در زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور و تأثیرگذاری بالای آنها در زمینه‌های مختلف اقتصاد کشور، توجه به امکان مقیاس‌پذیری و عبور کسب‌وکارها از این نقطه عطف، بسیار مهم است. اهمیت این موضوع از آنجا نشأت می‌گیرد که بیش از ۶۰درصد کسب‌وکارهایی که در زیست‌بوم نوآوری و فناوری کشور در حال فعالیتند، علی رغم آن که در حال تلاش برای رشد و توسعه هستند، با توجه به عدم قطعیت و نرخ شکست بالای این زیست‌بوم، به جای رشد با شکست روبه‌رو می‌شوند. اما با چه راهکارهایی می‌توان از این مرحله با موفقیت عبور کرد؟ کسب‌وکارها به دلیل ماهیتی که دارند به‌شدت تحت‌تأثیر بنیان‌گذار اولیه، منابع و شبکه ارتباطی خود هستند. در واقع کسب‌وکاری که در حوزه فناوری پیشرفته مشغول فعالیت است، اگر بخواهد در بازار پررقابت موجود دوام داشته باشد، باید ساز و کار انعطاف‌پذیری را در نظر بگیرد که ویژگی‌های محیط رقابتی هم در آن لحاظ شده باشد. همچنین بتواند نیازهای متنوع مشتری هدف را با خدمات هوشمند، کیفیت بالا و متناسب با شرایط رقابتی برآورده کند.
کارآفرینان هم با ورود به مرحله رشد باید در نظر داشته باشند که برای مقیاس‌پذیر بودن باید به‌تدریج منابع قابل‌توجهی را به منابع موجود خود اضافه کنند. همچنین فرآیندهای جدید و شرکای مناسب برای عبور از مرحله رشد و آینده چرخه حیات کسب‌وکارشان پیش‌بینی کنند. البته باید توجه داشت که تامین مالی به تنهایی موثر نیست و شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که فقط تامین مالی خوبی کرده باشند، الزاما نمی‌توانند رشد را تجربه کنند. اتفاقا برخی از شرکت‌هایی که شکست می‌خورند، مشکلی از نظر تامین مالی ندارند؛ در واقع تامین مالی شاید یک شرط لازم باشد اما شرط کافی نیست و توجه بیش از حد به عنصر تامین مالی می‌تواند یکی از دلایل شکست استارت‌آپ‌ها و عدم افزایش مقیاس مناسب آنها باشد.
نکته مهم دیگر تعجیل در رشد است. در مقیاس‌پذیری مناسب باید همه مراحل در زمان خودش صورت بگیرد و تلاش برای افزایش مقیاس و رشد زودهنگام، همچنین تلاش برای به دست آوردن رهبری بازار، قبل از این‌که اساس و بنیان خوب و محکمی برای آن موضوع آماده شود، در بیشتر موارد باعث شکست می‌شود چراکه حجم معاملات، فرآیندها و سیستم‌های داخلی آن‌قدر زیاد می‌شود که از ظرفیت زیرساخت آماده‌شده فراتر می‌رود و موجب شکست استارت‌آپ‌ها می‌شود. به عبارت دیگر غیر از منابعی که باید به‌تدریج تزریق شود، قابلیت‌های کسب‌وکارها هم باید توسعه داده شود. توسعه دادن، آموزش دیدن و توانمند شدن برای غلبه بر پیچیدگی‌های چالش‌های آینده‌ای که کسب و کار با آنها مواجه می‌شود، از الزاماتی است که کسب‌وکارهای زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور باید در برنامه مقیاس‌پذیری خودشان مورد توجه قرار دهند. درحقیقت مقیاس‌پذیری کسب و کار یک حقیقت است که باید از همان ابتدا در موردش فکر شود؛ وقتی کسب‌وکار در مرحله رشد قرار می‌گیرد، تازه با چالشی مواجه می‌شود اگر به‌خوبی از قبل روی آن برنامه‌ریزی شده باشد، می‌تواند چالشی بسیار شیرین باشد وگرنه تبدیل به مرحله تلخی می‌شود که گذر از آن یا ناممکن است یا هزینه‌های بسیار سنگینی برای استارتاپ و کسب و کار خواهد داشت.