به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، تاسیس مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در دنیا در طول سال های اخیر شتاب قابل ملاحظه ای داشته است و نقش و کارکرد این مراکز به عنوان زیرساخت و یکی از چرخ دنده های اصلی زیست بوم نوآوری و فناروی در توسعه و بومی سازی فناوری کشورها روزبه روز آشکارتر و نمایان تر می شود.

مراکز رشد و پارک های علم و فناوری از جمله ابزارهای سیاستی هستند که دولت ها به طور معمول برای استقرار نخبگان و توسعه هرچه بیشتر نوآوری  از آنها استفاده می کنند، پارک های علم و فناوری بستری کارا به منظور ترویج و گسترش شرکت های های فناور و دانش محور و همچنین تسهیل کننده تجاری سازی و فعالیت پژوهش های علمی هستند که در نهایت به احیای اقتصاد کشور و منطقه کمک می کنند.

پارک علم و فناوری پدیده‌ای است که برای نخستین بار در آمریکا ظهور یافت و قدمت آن به دهه ۱۹۵۰ باز می گردد. نخستین پارکی که به عنوان پارک علمی شناخته شد، پارک تحقیقاتی «استنفورد» است که در ایالت کالیفرنیا واقع شده است. پارک‌های علم و فناوری از نتایج و پیامدهای انقلاب صنعتی تلقی می شوند که در دوران جنگ جهانی دوم و تحولات صنعتی از نظر ماهیت عملکردی دستخوش تغییراتی شدند.

تاریخچه پارک‌های علمی و فناوری در جهان
دره سیلیکون (ایالات متحده آمریکا) را می توان نخستین پارک علمی دنیا دانست که منشأ آن به پارک علم دانشگاه استنفورد در اوایل دهه ۱۹۵۰ برمی گردد، پس از آن سوفیا آنتی پلیس (فرانسه) در اروپا در دهه ۱۹۶۰ و شهر علم Tsukubs (ژاپن) در آسیا در اوایل دهه ۱۹۷۰ تأسیس شدند که قدیمی ترین و مشهورترین پارک ها در جهان محسوب می شوند.

در زمان حاضر، بیش از ۴۰۰ پارک علم در جهان وجود دارد که البته شمار آنها رو به افزایش است و در صدر آنها آمریکا با بیش از ۱۵۰ پارک علم قرار دارد، ژاپن با ۱۱۱ پارک در رتبه بعدی است و چین که از اوسط دهه ۱۹۸۰ به توسعه پارک های علم خود پرداخته است، اکنون حدود ۱۰۰ پارک علم دارد که ۵۲ پارک توسط دولت مرکزی و بقیه توسط دولت های محلی تأیید شده اند.

انجمن بین المللی پارک های علمی (IASP)، شبکه ای جهانی برای پارک های علم و فناوری محسوب می شود و با توجه به گستردگی مناطق جغرافیایی اعضا، ۶ منطقه آفریقا، اروپا، شمال آمریکا، آمریکای لاتین، اقیانوسیه (آسیا پاسیفیک) و غرب آسیا در این انجمن تعریف شده است.
این انجمن بین المللی اکنون بیش از ۲۷۰ عضو قطعی از ۷۳ کشور دارد و ۲۱ پارک علم و فناوری ایران نیز عضو این انجمن هستند.

تاریخچه پارک‌های علم و فناوری در ایران

طبق تعریف «اساسنامه پارک های علم و فناوری ایران» مصوب شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم (۱۳۸۱)، پارک علم و فناوری، سازمانی است که به وسیله متخصصان حرفه ای مدیریت می شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت در جامعه از طریق ارتقای فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکت های حاضر در پارک و مؤسسه های متکی بر علم و دانش است.

برای دستیابی به این هدف، پارک های علمی ضمن به جریان انداختن و مدیریت دانش و فناوری در میان دانشگاه ها، مؤسسه های تحقیق و توسعه، شرکت های خصوصی و بازار، رشد شرکت های متکی بر نوآوری را نیز از طریق مراکز رشد و فرآیندهای زایشی تسهیل می کنند.
ایجاد اولین شهرک علمی و تحقیقاتی در ایران مربوط به سال ۱۳۷۱ است که پیشنهاد تهیه گزارش بررسی مقدماتی آن را شرکت سهامی ذوب آهن مطرح کرد و پیگیری کلیت کار به معاونت پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان واگذار و در همین سال نیز موضوع توسط شورای پژوهش های علمی کشور تصویب شد.

در سال ۱۳۷۲ با تشکیل هیات امنا، عملیات اجرایی شهرک شروع و در سال ۱۳۷۵، اساسنامه آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد.
در سال ۱۳۷۸، عملیات اجرایی ساخت مرکز رشد انجام و در سال ۱۳۷۹ مرکز رشد غدیر با استقرار ۱۷ واحد فناوری و تحقیقاتی راه اندازی شد.
در همین سال نیز مطالعات مکان یابی پارک فناوری پردیس نیز انجام و در سال ۱۳۸۰ نقطه ای در شهر پردیس برای احداث پارکی وابسته به نهاد ریاست جمهوری انتخاب شد و از سال ۱۳۸۵ پارک فعالیت‌های خود را به صورت رسمی آغاز کرد.

در حال حاضر بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ شرکت در ۴۷ پارک علم و فناوری و حدود ۲۰۰ مرکز رشد در ایران فعالیت می‌کنند و سه پارک علم و فناوری خراسان، شیخ‌بهایی و پارک فناوری پردیس به‌ عنوان سه پارک بزرگ علم و فناوری کشور شناخته می‌شوند.

این سه پارک که به ترتیب در سه شهر مشهد، اصفهان و تهران برپا شده‌اند، با استقرار تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان، اهداف از پیش تعیین شده خود را برای تولید کالاها و خدمات دانش‌محور پیش می‌برند.  

برای تحقق شعار امسال که توسط رهبر معظم انقلاب تحت عنوان "تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی" نام گذاری شده است، پارک‌های علم و فناوری دولتی به عنوان مهمترین نهاد حمایت کننده در ایجاد و توسعه کمی و کیفی شرکت‌های دانش بنیان می توانند نقش بسیار موثری داشته باشند.

آشنایی با بزرگترین مجموعه نوآوری ایران

اما پارک فناوری پردیس واقع در شمال شرق تهران با مساحت حدود ۱۱۰ هکتار به‌ عنوان مهم‌ترین و بزرگترین پارک فناوری کشور محسوب می شود، مجموعه ای که طراحی و ساخت آن از سال ۱۳۸۰ کلید خورد و سال ۱۳۸۴ شورای گسترش آموزش عالی با احداث این پارک موافقت کرد. از سال ۱۳۸۵ پارک فعالیت‌های خود را به صورت رسمی آغاز کرد و این پارک هم اکنون در قالب هیات امنایی اداره می‌شود.

فاز اول پارک پردیس ۲۱ هکتار بود که همه شرکت‌ها در آن مستقر شدند و فاز دوم نیز کامل شده است و در حال حاضر شرکت های فناور در آن مستقر شده اند، عملیات اجرایی فاز سوم نیز سه سال است که شروع شده و از لحاظ متراژی دوبرابر فازهای یک و دو است و فاز چهارم نیز به مساحت ۱۷ هکتار یکی دیگر از فازهای دانشگاهی این مجموعه محسوب می شود و در حال عملیات آماده سازی برای استقرار مجموعه‌های دانشگاهی است.

البته این مجموعه نوآوری سال گذشته قراردادی با وزارت مسکن منعقد کرده است و بر اساس آن قرار است  ۳۰۰ هکتار فضای جدید به این پارک اختصاص یابد.

ضمن اینکه قرار شده  است طبق تفاهمنامه ای که این مجموعه نوآوری با وزارت مسکن داشته است و به جد در حال پیگیری آن است، شهرکی مسکونی، رفاهی ۸۰۰ هکتاری تحت عنوان شهرک مسکونی متخصصان دانش بنیان کشور در شهر پردیس برای اسکان حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر از نخبگان و به منظور رفع مشکل رفت و آمد نخبگان و فناوران و افزایش اشتغالزایی بیشتر آنها احداث شود.

خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به همین منظور و با گذشت حدود ۱۵ سال از شروع بکار پارک فناوری پردیس که در حال حاضر ذیل معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری فعالیت می کند، در میزگردی تخصصی با حضور مهدی صفاری نیا رییس پارک فناوری پردیس، سید علی هزاوه معاون امور فناوری پارک علم و فناوری پردیس، احمدعسگری مدیرکل سرمایه‌گذاری و بومی‌سازی فناوری پارک فناوری پردیس، میلاد صدرخانلو رییس مرکز توسعه تجارت فناوری پارک فناوری پردیس و امین رضا خالقیان مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل، دستاوردها و چالش های این پارک را مورد واکاوی و بررسی قرار داده است که در ادامه می خوانید. 

کمبود فضا و تقاضای بالای عضویت، چالش جدی پارک فناوری پردیس

مهدی صفاری نیا رییس پارک فناوری پردیس به عنوان نخستین سخنران میزگرد ایرنا در پاسخ به این سوال که چالش های کنونی پارک فناوری پردیس چیست، اظهار کرد: یکی از مسائلی که در حال حاضر شرکت های فناور از آن گله مند هستند، عدم امکان آنها برای استقرار و استفاده از حمایت های پارک های فناوری در کشور است، شرکت هایی که روز به روز بر تعداد آنها افزوده می شود.

بر همین اساس بسیاری از پارک های علم و فناوری دانشگاه ها بخصوص در پایتخت از این معضل رنج می برند و در تهران تمام مراکز نوآوری در کنار دانشگاه های اصلی شکل گرفته اند  همچون دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر که گفته شده دیگر فضای خالی برای نوآوران ندارند.

البته پارک فناوری پردیس با تدابیری و در حالی که با مشکل کمبود فضا مواجه شده است، با اقدامی در خور تحسین و در طول سه سال اخیر با سرمایه گذاری بخش خصوصی و شتاب دهنده ها و همکاری شهرداری تهران کارخانه نوآوری همچون آزادی و «های وی» را با کاربری اداری راه اندازی کرده است. اما ظرفیت این دو کارخانه نیز به دلیل تقاضای زیاد موجود کامل شده است و این مجموعه نوآوری هم اکنون در حال راه اندازی کارخانه نوآوری ۱۰ هزار متری تجارت با همکاری بانک تجارت در محل کارخانه قدیمی شکوپارس است.

هر چند به گفته صفاری نیا رییس پارک فناوری پردیس پارک، این مجموعه برای اجاره این مکان ها نیز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند، به عنوان مثال کارخانه نوآوری آزادی متعلق به بخش خصوصی است و برای مدت پنج سال اجاره شده و  سال بعد قرارداد آن به اتمام می رسد و برای تمدید آن گویا چالش هایی وجود دارد.   

صفاری نیا در این خصوص می گوید: عمده مشکلاتی که سال ها اخیر در این بخش داشتیم، تامین زمین و زیرساخت تاسیساتی بوده است که البته توانسته ایم به توانمندهایی برسیم که کمتر وابسته به بودجه دولتی باشیم. البته ما در فراهم کردن فضای مطلوب با ویژگی موقعیت مکانی مناسب و زیربنای حداقل ۱۰ هزار متری و نزدیک اتوبوسرانی و خطوط مترو برای فناوران و تیم های دانشجویی تردید نخواهیم کرد.

این جزو چالش هایی است که باید حل شود. فضا مربوط به بخش خصوصی است باید بتوانیم به توافق برسیم. اگر به هر دلیل به توافق نرسیم از ظرفیت مشابه کارخانه نوآوری آزادی همچون شکوپارس که در حال راه اندازی است استفاده خواهیم کرد و سعی ما این است که به توافق برسیم.

صفاری نیا همچنین در پاسخ به این سوال که سالانه چه تعداد شرکت جدید در پارک پذیرش می‌شوند و آیا بین میزان تقاضا و پذیرش تناسب لازم وجود دارد، این مساله را هم اکنون به عنوان یکی از مهمترین چالش جدی پارک فناوری پردیس عنوان کرد.

وی می گوید: در پارک فناوری پردیس جایی برای پذیرش جدید چه در مرکز رشد و چه مراکز استیجاری وجود ندارد، چرا که تقاضاها فراتر از زیرساختی‌های موجود است. در حوزه غیردولتی شتابدهنده‌های نوآوری مهمترین زیرساختی هستند که عملا کمک می کنند شرکت های دانش بنیان در کشور شکل بگیرند.  

ظرفیت همه پارک‌های فناوری پر است و عمدتا بر اساس اولویت بندی عمل می‌کنیم. اولویت بندی ما بر اساس حوزه‌های تخصصی است. البته برای شرکت‌های بزرگ که می خواهند در پارک فناوری پردیس مستقر شوند، فضای بیشتری داریم. دو سال پیش این فضا را نداشتیم اما در حوزه مرکز رشد به دلیل کمبود فضا پذیرش خیلی کمتر است؛ بنابراین اولویت با حوزه‌های تخصصی است.  

در بین حوزه‌های تخصصی تقاضاها بر اساس شاخص‌هایی تعیین می شود بنابراین در مورد شرکت هایی که طرح آنها به تجاری سازی نزدیک‌تر است و تیم قوی تری دارند، در واقع شاخص هایی که باعث برتری یک شرکت نسبت به شرکت دیگر می شود، مدنظر قرار می گیرد. البته این بدان معنی نیست که اگر مجموعه‌ای امتیاز بالاتری بدست نیاورد، مجموعه خوبی نبوده بلکه در واقع در رقابت امتیاز کمتری کسب کرده است.

هم اکنون نسبت ثبت نام و پذیرش در پارک فناوری پردیس یک به ۱۰ است. به عنوان مثال در بخش اراضی ۶۵ شرکت جذب شدند در حالی که حدود ۶۵۰ تقاضا داشته ایم. در مرکز رشد هم به همین گونه است که اگر ۱۵ شرکت جذب شدند، حدود ۱۵۰ شرکت متقاضی وجود داشته است.

رییس پارک فناوری پردیس در ادامه در پاسخ به این سوال که شرکت های عضو این مجموعه نوآوری از چه ویژگی برخوردارند و شاخص اصلی عضویت در این پارک کدام است، اظهار داشت: درحال حاضر بخشی از شرکت ها مستقر در پارک شامل مراکز رشد و شرکت های نوپا هستند که بصورت موقت و گذرا به آنها فضا داده می شود و شرکت های بزرگ که نیازمند اراضی بیشتر هستند از فراخوان‌های جداگانه ای برخوردارند و در بخش استیجاری نیز با فراخوان‌ عمل نمی‌کنیم چرا که ظرفیت خالی در پارک وجود ندارد.

به طور معمول چهار دسته مخاطب برای دریافت خدمات پارک فناوری پردیس وجود دارند که دسته اول شامل آزادکارها هستند که به شکل فردی کار می کنند یا می خواهند تیم شوند و هنوز تبدیل به شرکت نشده اند و به آنها فضای کار اشتراکی یعنی یک میز یا یک صندلی اختصاص داده می شود.

دسته دوم شرکت‌های نوپا هستند که در مرکز رشد قرار دارند و باید اتاقی آماده در اختیارشان قرار گیرد و دسته سوم شرکت هایی هستند که دیگر نوپا نیستند و عمدتا فضای دفتری نیاز دارند و دسته چهارم نیز شرکت هایی هستند که نیازمند به فضای تخصصی‌اند که آنها هم باز دو گروه می شوند که یا دفاتر آماده یا زمین خریداری می کنند.  

در حال حاضر مجموعه‌هایی که نیازمند تخصیص زمین برای ایجاد فضای تحقیقاتی و پژوهشی هستند، شرکت های بزرگ دانش بنیان هستند که در واقع شرکت‌های صنعتی دانش بنیان به حساب می‌آیند. البته واحد صنعتی نیستند اما تولیدات آنها صنعتی پیشرفته است. در واقع شاخص اصلی در اختیار قرار گذاشتن فضا برای مجموعه‌های فناور در اراضی پارک فناوری پردیس تولید با فناوری پیشرفته است.

اگر زیرساخت‌ها فراهم شود، خودگردان می‌شویم/تامین آب و برق چالش جدی توسعه پارک

صفاری نیا در ادامه یکی از نیازمندی های فعلی پارک فناوری پردیس را تامین تسهیلات ارزان قیمت برای انجام سرمایه گذاری اولیه به منظور تامین فضای مورد نیاز برای استقرار فناوران عنوان کرد و گفت: امروز اگر زمینی را خریداری کنیم و امکان فراهم شدن زیرساخت تاسیساتی آن باشد، به عنوان یک مدل تقریبا خودگردان بدون کمک و حمایت های بلاعوض دولتی، می توانیم مجموعه را اداره کنیم.

البته با فروش اراضی به شرکت های فناور می توان هزینه‌ها را جبران کرد لذا با توجه به این که قصد داریم ۳۰۰ هکتار به مجموعه پارک اضافه کنیم، تقاضای ما این است که در این حوزه تسهیلاتی در اختیارمان قرار گیرد که بتوانیم به سرعت زیرساخت‌ها را آماده کنیم.  

ضمن اینکه فناوران به عنوان «خریدار» نیز نیازمند تسهیلات هستند به طوریکه شرکت‌ها و مجموعه‌های پژوهشی که می خواهند فضای آماده خریداری کنند، باید بتوانند بخشی از مبلغ خرید فضا را تسهیلات دریافت کنند. البته در کل برای توسعه پارک زیرساخت‌های تاسیساتی همیشه مشکل بوده است. چالش جدی ما در این بخش در درجه اول تامین برق و در درجه دوم تامین آب است.

برق همیشه بیشترین هزینه را برای سرمایه گذاری دارد. نیازمند همکاری ادارات تامین کننده زیرساخت هستیم که در همین حد کفایت می کند. ما در سه سال گذشته توانسته‌ایم بیش از ۱۰۰ مگاوات ظرفیت برق پارک را بالا ببریم که تمام این ظرفیت با سرمایه گذاری خود شرکت‌ها انجام شده است. یعنی برای تولید این ۱۰۰ مگاوات بیش از هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری انجام شده است.  

در بخش فضای مرکز رشد یعنی فضا برای شرکت‌های نوپا و مجموعه‌هایی که هنوز تبدیل به شرکت نشدند، نیازمند بودجه دولتی هستیم تا فضا برای شرکت‌هایی که توان سرمایه گذاری برای توسعه فضا ندارند، ساخته شود. باید فضایی وجود داشته باشد که بتوانند چند سال فرآیند گلخانه ای را طی کنند. اگر موفق شوند که به مراحل بعدی می روند که بتوانند فضا اجاره یا خریداری کنند.

اما در فضای کار اشتراکی و در بخش مرکز رشد همچنین فضاهایی که برای شرکت ها بعد از مرکز رشد فضای استیجاری است نیازمند سرمایه گذاری هستیم. این بخش هم حوزه سرمایه گذاری بخش خصوصی نیست چرا که درآمدزایی و بازده‌ای ندارد چرا که یک فضای گلخانه ای است بنابراین نیازمند سرمایه گذاری دولت ها است.

پارک فناوری پردیس بودجه خود را از معاونت علمی دریافت نمی کند و ردیف بودجه خود را دارد البته بودجه عمرانی نداریم. فقط یک ردیف بودجه هزینه جاری داریم که سال گذشته رشد خوبی داشت اما متاسفانه برای امسال رشد خوبی نداشته است.  

در حوزه فضای نرم افزاری هم از سال ۱۳۸۱ فعالیت‌های نرم افزاری پارک فناوری پردیس برای تجاری سازی و کمک به مشارکت‌ها شروع شد که اولین پروژه، فن بازار ملی ایران بود و به مرور در سال‌های بعد زیرساخت‌های تامین مالی و سرمایه گذاری برای شرکت ها ایجاد شد و البته در ابتدا به صورت یک واحد در پارک بود که بعدها تبدیل به نهاد مستقلی در قالب صندوق توسعه فناوری‌های نوین شد و در ادامه مرکز شتابدهنده و نوآوری را ایجاد کردیم.

سپس جایزه مصطفی (ص) و در ادامه نمایشگاه بین المللی فناوری و نوآوری اینوتکس شکل گرفت و پس از آن نیز بخش تجاری سازی پارک فعال شد و در حال حاضر ده‌ها قرارداد تجاری با دستگاه‌های مختلف منعقد کرده ایم. همچنین همکاری با قوه قضاییه به منظور ایجاد و استقرار مجتمع حل اختلاف شرکت‌های دانش بنیان و نخبگان از جمله آخرین اقدامات ما بوده است.

چه خدمات یا تسهیلاتی به فناوران ارایه می شود؟

رییس پارک فناوری پردیس در ادامه و در پاسخ به این سوال ایرنا که ارائه تسهیلات و فضای کار به فناوران بر اساس چه معیارهایی انجام می شود می گوید: خدماتی که در پارک فناوری پردیس ارایه می شود منوط بر عضویت در مجموعه پارک است، ‌یعنی عمده خدمات ما به اعضای پارک داده می شود.

یک بخش ورود به مجموعه پارک است که البته در پروژه ملی مثل فن بازار و پروژه مرکز شتابدهی، به انحای مختلف امکاناتی ارائه می کنیم، اینکه به صورت مشخص برای هر یک از بخش ها مثل صدور گواهی نامه برای شتابدهنده های نوآوری یا فضای کار اشتراکی ‌یا شرکت هایی که عضو پارک می شوند، می توانم بگویم برای همه این بخش هایی که ما به جامعه مخاطب خود خدمت ارایه می دهیم، ضوابط و آیین نامه های مستند وجود دارد.

منشا این آیین نامه ها تصمیمات هیات امنای پارک است، برای مثال شرایط عضویت در پارک تعیین شده است و در شورای پارک این شرایط تبدیل به ضوابط اجرایی می شود؛ بنابراین همه خدمات ارایه شده در قالب آیین نامه حمایتی پارک باید به تصویب شورای پارک برسد، پس در گام نخست ما برای همه خدماتی که به اعضای خودمان می دهیم، آیین نامه و دستورالعمل مشخص داریم.

شاخص ارزیابی نیز توسط دفتر برنامه و بودجه پارک صورت می گیرد یعنی برای ارزیابی واحدهای عملیاتی که باید خدمات خود را برای ارایه عضویت، حمایت های تسهیلاتی، صدور گواهی نامه داشته باشند، دفتر برنامه و بودجه پارک برنامه ریزی سالانه دارد و گزارش گیری های فصلی از فعالیت های پارک انجام می شود، گام بالاتر از خود پارک، مجموعه های نظارتی هستند که به صورت منظم هم به خود معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و به مجموعه سازمان بازرسی دیوان محاسبات گزارش بخش هایی که از ما مطالبه می کنند به صورت منظم ارایه می کنیم و تمامی پذیرش های پارک گزارش می شود؛ بنابراین بر اساس آیین نامه حمایتی تمام حمایت هایی که به اعضای پارک داده یا گرفته شده به تفکیک مشخص است.

تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان در «فن نماد» برای نخستین بار 

رییس پارک فناوری پردیس گفت: برنامه «فن نماد» برای تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان برای نخستین بار در کشور در این پارک طراحی شده است و امیدواریم با توجه به شعار سال هرچه زودتر عملیاتی و پیاده سازی شود.

صفاری نیا در خصوص اجرای این برنامه توضیح داد: «فن نماد» یکی از برنامه هایی است که در قالب فن بازار و برای نخستین بار در کشور به منظور تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس طراحی شده و در حال اجرا است.

در این برنامه تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان را از محصولات شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس شروع کرده ایم، مطالعات اجرای این برنامه از سال گذشته شروع شد. امسال نیز با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص کیفی سازی محصولات دانش بنیان تصمیم گرفتیم این برنامه را به صورت جدی تر پیاده سازی کنیم.

در واقع الگوی فن نماد به ارزیابی کیفی محصولات شرکت های فناور پارک در چند سطح می پردازد و این نماد تعیین می کند که محصول در نظر گرفته شده چه شاخص ها و ویژگی هایی هم از نگاه نوآورانه و هم از نگاه میزان تولید، استانداردهای اخذ شده و قابلیت های صادراتی دارد.

این طرح به صورت آزمایشی در این مجموعه در حال انجام است و امید است امسال بتوانیم عرضه نهایی آن را داشته باشیم. با توجه به اینکه پارک فناوری پردیس همواره الگویی برای توسعه ابزارها و روش ها برای توسعه زیست بوم نوآوری بوده است، این طرح نیز قابلیت پیاده سازی در سطح ملی را دارد.

به گزارش ایرنا، رهبر معظم انقلاب اسلامی روز چهارشنبه ۲۴ فروردین ماه در دیدار بیش از هزار نفر از نخبگان و استعدادهای برتر علمی بر افزایش کمی و کیفی شرکت های دانش بنیان و لزوم استفاده از محصولات این شرکت ها در بخش دولتی تاکید کردند.

با توجه به شعار امسال که تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی است، اجرای این طرح توسط پارک فناوری پردیس می تواند موجب افزایش کیفیت خدمات و محصولات شرکت های دانش بنیان در کشور باشد.

شهرک مسکونی متخصصان دانش بنیان در ناحیه نوآوری پردیس احداث می‌شود

رییس پارک فناوری پردیس از احداث شهرک مسکونی برای دانش بنیان ها خبر داد و گفت:‌ توافق‌نامه احداث شهرک مسکونی متخصصان دانش بنیان در سال گذشته امضا شد. با ابلاغی که با دستور رییس جمهور به وزارتخانه‌های مربوطه صورت گرفته، امید است ‌امسال شاهد احداث این شهرک در شهر جدید پردیس و ناحیه نوآوری آن باشیم.

صفاری نیا در خصوص برنامه های این پارک در راستای منویات مقام معظم رهبری مبنی بر حرکت به سمت توسعه کیفی و کمی شرکت های دانش بنیان اظهار داشت: در توصیه های اخیر رهبری هم بر دو برابر شدن شرکت های دانش بنیان به لحاظ کمی و هم توجه به حوزه نوآوری و عدم مونتاژ از نگاه کیفی تاکید شده است.

پارک امسال برنامه های مختلفی در هر دو زمینه کمی و کیفی شامل افزایش تعداد شرکت های مستقر در پارک و بازنگری در شاخص های جذب شرکت‌ها انجام می‌دهد، در زمینه توسعه کمی دانش بنیان‌ها، امسال طراحی بخش توسعه ای ۳۰۰ هکتاری پارک فناوری پردیس انجام شده و تلاش ما این است که تامین مالی اولیه را انجام دهیم. تقاضاهایی نیز در این زمینه وجود دارد و می توانیم تعداد شرکت های پارک را در سطحی که در خدمت مجموعه فناور و دانشی کشور است، به میزان قابل توجهی افزایش دهیم. این موضوع در بازدیدی که رییس جمهور در ابتدای سال از مجموعه پارک داشت، این تاکید صورت گرفت.

یکی از ضرورت های شرکت های دانش بنیانی که علاقه مند به استفاده از امکانات پارک هستند، بحث سکونت کارکنان آنها است که سالیان زیادی مورد تقاضای شرکت ها بوده است. مذاکرات زیادی با وزارت مسکن و شهرسازی داشته ایم تا امکان سکونت متخصصان شرکت های پارک در شهر پردیس فراهم شود. این امکان با توجه به محدودیت هایی که داشتند تاکنون فراهم نشده است.

سال گذشته توانستیم تفاهم نامه ای با وزارت مسکن منعقد کنیم بدین صورت که یکی از فازهای توسعه ای پارک فناوری پردیس برای اسکان متخصصان شرکت های دانش بنیان اختصاص پیدا کند، توافق نامه آن سال گذشته امضا شد و دستور رییس جمهور این بود که این پروژه به سرعت عملیاتی شود و رسما به وزارت مسکن، استانداری تهران و پارک فناوری پردیس نیز ابلاغ شده است.

به جد در حال پیگیری هستیم که امسال شهرک مسکونی متخصصان دانش بنیان کشور در شهر پردیس مستقر شوند. این موضوع دغدغه بسیاری از نیروهای نخبه در تهران است و شاید اگر امکانات سکونت آنها را فراهم کنیم مشکلات بخشی از این افراد که از تهران مهاجرت می کنند، حل شود. در حال حاضر مشکلات این افراد در درجه اول سکونت است و بعد مسایل دیگر. نزدیکی پارک و فاصله کم با محل سکونت برای بسیاری از افراد یک مزیت است. این شهرک مسکونی در ناحیه نوآوری پردیس طراحی شده و مصوب هیات امنا هم است. ناحیه نوآوری شامل بخش مسکونی، ‌ بخش کار و تفریحی خواهد بود.

درحال حاضر هفت هزار نفر در پارک شاغل هستند. ظرفیت اشتغال پارک بر اساس چهار فاز موجود بالای ۳۰ هزار نفر است، اما یکی از چالش های شرکت ها سکونت است، اگر بتوانیم موضوع سکونت را بر طرف کنیم، به شدت اشتغال در پارک افزایش پیدا می کند.

مساحت شهرک در نظر گرفته شده در شهر پردیس ۸۰۰ هکتار است که بخشی برای زیر ساخت ها و فضاهای عمومی و رفاهی در نظر گرفته می شود. در حال حاضر این طرح در وزارت مسکن در دست بررسی است و پیش بینی می کنیم بالای ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در این شهرک ساکن شوند.

بخش تفریحی از سال گذشته با سرعت در حال توسعه است. برنامه امسال توسعه کمی پارک از نگاه کاری، سکونت و به لحاظ کیفی بازنگری در شاخص های پذیرش است. مهمترین بخش برنامه ما فن نماد است که عمدتا سطح کیفی محصولات را مشخص می کند.

۱۵.۵۰۰ میلیارد تومان فروش محصولات پارک فناوری پردیس در سال ۱۳۹۹

رییس پارک فناوری پردیس با بیان اینکه، فروش محصولات فناورانه پارک فناوری پردیس هر ساله از رشد متوسط حداقل ۳۰ درصدی برخوردار بوده است، میزان فروش محصولات پارک فناوری پردیس در سال ۱۳۹۹ را ۱۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد.

صفاری نیا می گوید: پیش بینی ما این است که در حوزه صادرات نیز با توجه به اینکه توسعه بازار صورت گرفته، این بخش نیز توسعه پیدا کند.

در حوزه فن بازار نیز ما در یک سال گذشته یک برنامه جهش تجارت فناوری داشتیم که مجموعه کارگزاران تجارت فناوری (بروکرها) توانستند عملکرد بالای ۶ هزار میلیارد ریالی همرسانی مالی در قالب انعقاد قراردادهای توسعه بازار شرکت های دانش بنیان را محقق کنند.

هم در حوزه فن بازار به لحاظ همرسانی و هم در مجموعه پارک رشد خوبی داشتیم البته آمار عملکرد سال ۱۴۰۰ شرکت ها و پارک استخراج نشده است اما فکر می کنیم همین روند توسعه بازار را خواهیم داشت.

در فن بازار نکته مهمی که وجود دارد کمک کردن به اتصال عرضه و تقاضا است، چراکه در سراسر کشور یکسری عرضه و تقاضاهایی وجود دارد اما متولیان آن یکدیگر را نمی شناسند؛ معمولا تقاضای مناسب و محصول خوب وجود دارد اما توافق برای مبادله شکل نگیرد و کاری که فن بازار ملی در سطح کشور خواهد کرد این است که تا انتهای امسال کل استان های کشور دارای دفاتر فن بازار خواهند شد.

در حال حاضر ۹۰ درصد استان‌ها دارای دفاتر فن بازار هستند، بدین صورت به کمک بروکرهای عرضه و فناوری که در حال حاضر تعداد آنها ۵۰ بروکر است، عرضه و تقاضا همدیگر را شناسایی و به راحتی به یکدیگر متصل می شوند. سعی خواهیم کرد بروکرهای حوزه تجارت و فن آوری به شکل صحیح آموزش دیده و به ابزارهای مالی مجهز شوند تا بتوانند کار خود را به خوبی مدیریت کنند.

رییس پارک فناوری پردیس البته پیش از این از راه اندازی برنامه «فن نماد» برای تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان برای نخستین بار در کشور خبر داده بود. به گفته وی، «فن نماد» یکی از برنامه هایی است که در قالب فن بازار به منظور تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس طراحی شده و در حال اجرا است.

وی با بیان اینکه در این برنامه تعیین سطح کیفی محصولات دانش بنیان از محصولات شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس آغاز شده است، گفته بود: مطالعات اجرای این برنامه از سال گذشته شروع شد. امسال نیز با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص کیفی سازی محصولات دانش بنیان تصمیم گرفتیم این برنامه را به صورت جدی تر پیاده سازی کنیم.

به گفته صفاری نیا، در واقع الگوی فن نماد به ارزیابی کیفی محصولات شرکت های فناور پارک در چند سطح می پردازد و این نماد تعیین می کند که محصول در نظر گرفته شده چه شاخص ها و ویژگی هایی هم از نگاه نوآورانه و هم از نگاه میزان تولید، استانداردهای اخذ شده و قابلیت های صادراتی دارد و این طرح به صورت آزمایشی در این مجموعه در حال انجام است و امید است امسال بتوانیم عرضه نهایی آن را داشته باشیم. با توجه به اینکه پارک فناوری پردیس همواره الگویی برای توسعه ابزارها و روش ها برای توسعه زیست بوم نوآوری بوده است، این طرح نیز قابلیت پیاده سازی در سطح ملی را دارد.

توسعه زیرساخت‌ها به منظور افزایش اشتغالزایی در پردیس 

رییس پارک فناوری پردیس در ادامه در خصوص میزان اشتغالزایی این مجموعه فناور اظهار داشت: در حال حاضر هفت هزار نفر در پارک شاغل داریم، ظرفیت اشتغال پارک بر اساس فازهای موجود که چهار فاز است، بالای ۳۰ هزار نفر است اما یکی از چالش های شرکت ها سکونت است، اگر بتوانیم موضوع سکونت را برطرف کنیم، به شدت اشتغال در پارک افزایش می یابد.

صفاری نیا افزود: شهرک در نظر گرفته شده در شهر پردیس ۸۰۰ هکتار است که بخشی برای زیرساخت ها و فضاهای عمومی و رفاهی در نظر گرفته می شود، در حال حاضر در وزارت مسکن طرح در دست بررسی است و پیش بینی می کنیم بالای ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در این شهرک ساکن شوند.

بخش تفریحی پارک از سال گذشته در حال توسعه است، برنامه امسال ما هم توسعه کمی پارک از نگاه کاری، سکونت و به لحاظ کیفی نیزهم یک بازنگری بر روی شاخص های پذیرشمان خواهیم داشت که اگر هر بخش نیاز به اصلاح است صورت بگیرد، مهمترین بخش برنامه ما فن نماد است که عمدتا سطح کیفی محصولات را مشخص می کند.

یکی از ماموریت های پارک فناوری پردیس چون در حوزه ریاست جمهوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تعریف شده اینکه بتوانیم الگوسازی و توسعه حوزه فناوری در کشور را داشته باشیم.

با توجه به اینکه حوزه حمایت از شرکت های فناوری در پارک ها را  مجموعه های مختلفی در استان ها حمایت می کنند، ماموریت اول ما الگوسازی است و حلقه های مفقوده تجاری سازی را بتوانیم شناسایی و الگوسازی کنیم و این الگو بتواند در کشور تکثیر شود.

به هر حال پارک علم و فناوری خود در کشور الگو بوده است و در کشور پارک علم و فناوری در بدو تاسیس این پارک نداشتیم، بعد از آن فن بازار، شتابدهنده های نوآوری، خانه ها و کارخانه های نوآوری و مدل هایی حتی در روابط بین المللی صورت گرفته و امیدواریم در این بخش از فعالیت هایمان که امسال هدفگذاری کردیم، ‌که دو بخش از جنس فعالیت نرم پارک از قبیل فن نماد و هم بخش تضمین محصولات شرکت های دانش بنیان است که می تواند به توسعه بازارشان خیلی کمک کند و در این زمینه برنامه توسعه بازار مردمی محصولات دانش بنیان را بتوانیم عملیاتی کنیم.

این مجموعه ها پیامی که برای جامعه خواهند داشت، امیدآفرینی است. ما آن چیزی که شاخصه پارک فناوری پردیس است اینکه در کشور می شود کار کرد و بازدیدهای زیادی که از جنس دانش آموزی و دانشجویی از پارک داریم همه این پیام را خواهند داد که در کشور می شود کار کرد و چشم انداز کشور در حوزه فناوری بسیار روشن و پرظرفیت است و در کشور در این خصوص نمونه زیاد داریم که توانسته اند به موفقیت برسند.

۷۰ درصد نیازهای اعلام شده بخش صنعت به فناوران پارک پردیس بومی‌سازی شد

احمد عسگری مدیرکل سرمایه‌گذاری و بومی‌سازی فناوری پارک فناوری پردیس نیز به عنوان دومین سخنران میزگرد ایرنا با اعلام اینکه این مجموعه تاکنون بیش از ۷ میلیارد تومان قراردادهای تجاری سازی با صنایع مختلف همچون نفت، گاز و صنعت کشور داشته است، گفت: تاکنون ۷۰ درصد نیازهای اعلام شده بخش صنعت به فناوران پارک فناوری پردیس بومی سازی شده است.

وی با اشاره به نامگذاری سال جدید توسط رهبر معظم انقلاب تحت عنوان "تولید؛ دانش بنیان و اشتغالزایی" اظهار داشت: اکنون زمان بسیار مناسبی است که نگاه بخش صنعت کشور به حوزه دانش بنیان برای اثرگذاری هرچه بیشتر در اقتصاد کشور بازسازی و تقویت شود.

عسگری در پاسخ به این سوال که چه تعداد تجهیزات بومی سازی شده توسط فناوران پارک فناوری پردیس تاکنون به دستگاه های اجرایی ارائه شده است، گفت: بیش از ۷۰ درصد نیازهای فناورانه ای که به صورت دقیق توسط بخش صنعت برای فناوران پارک فناوری پردیس تعریف شده، توسط شرکت های فناور تولید و بومی سازی شده است.

این مهم نشانگر آن است که اگر بخش صنعت کشور بر اساس یک نیاز دقیق و تعریف شده با شرکت های دانش بنیان تعامل داشته باشد، ظرفیت لازم برای پاسخگویی به این نیازها توسط فناوران در کشور وجود دارد.

مجموعه پارک فناوری پردیس در سال‌های گذشته بیش از هزار میلیارد تومان قراردادهای تجاری سازی با صنایع مختلف همچون نفت، گاز و صنعت کشور داشته است، تولید این فناوری ها بر اساس نیازهای کشور بوده است.

البته یکسری نیازها پیش از این در بخش های مختلف وجود داشته که به واسطه واردات تامین می شده است که بر اساس شناختی که به خصوص از بخش صنعت کشور داشته ایم و به صورت هفتگی بازدید از بخش های مختلف صنعت داریم، نیازها مشخص و برای اقدامات تحقیقاتی و در ادامه این نیازها برای سرمایه گذاری و تولید فناوری در اختیار شرکت های فناور قرار داده می شود.

شرکت های دانش بنیان بر اساس سرمایه گذاری صورت گرفته در حوزه‌های تحقیقاتی، تحقیق و توسعه و آزمایشگاهی، این توان را دارند که بتوانند همه ساله با توجه به ظرفیت هایی که پارک در شرکت‌های فناور و دانش بنیان شناسایی کرده و نیازهایی که در صنعت کشور وجود دارد، با یک هزینه منطقی و اقتصادی محصولاتی جدید برای مشتریان خود عرضه کنند.

امیدواریم در سال جاری شاهد استفاده حداکثری برطرف کردن معضلات و مسائل توسط حوزه دانش بنیان باشیم، تسهیل ورود شرکت های فناور کشور به فرایند طبیعی تعریف پروژه، رقابت و ورود به مناقصات دولتی، در این زمینه چاره ساز است.  

چه محصولاتی تاکنون توسط فناوران پارک پردیس تولید شده است؟

مدیرکل سرمایه‌گذاری و بومی‌سازی فناوری پارک فناوری پردیس همچنین در این میزگرد با بیان اینکه،  شرکت های دانش بنیان کارنامه قابل قبولی در عرضه محصولات فناورانه پیشرفته داشته اند، افزود: بعنوان مثال در حوزه سلامت که یک حوزه بسیار پرریسک است و از استانداردهای سخت گیرانه خاص خود برخوردار است شرکت های دانش بنیان مستقر موفق به طراحی و تولید دستگاه ونتیلاتور به عنوان یک دستگاه بسیار اثرگذار در دوره کرونا شدند و همچنین تعدادی دستگاه مورد استفاده در بخش جراحی حوزه درمان کشور شدند و اطمینان بخشی لازم را برای بخش حوزه پزشکی ایجاد کردند.

عسگری اظهار داشت: در بخش صنعت نیز به عنوان مثال دستگاه های ابزار دقیق در حوزه سنجش دقیق آلودگی و سیالات در حوزه نفت و آب و همچنین تجهیزاتی برای کنترل آلودگی تجهیزات صنعتی را که می تواند برای بخش محیط زیست چالش برانگیز باشد، طراحی کردند که مورد بهره برداری قرار گرفت.

در حوزه ابزار دقیق و الکترونیک شرکت های فناور کشور با نفوذ دانش توانسته اند در بخش های مختلف نیازهای بالفعل و بالقوه در کشور را تامین و وابستگی کشور را تا حدود بسیار زیادی برطرف کنند.

مجموعه پارک در سال های گذشته بیش از هزار میلیارد تومان  قراردادهای تجاری سازی با صنایع مختلف همچون نفت، گاز و صنعت کشور داشته است و اینها بر اساس نیازهای کشور بوده است و شرکت ها وارد فرایند طبیعی تعریف پروژه، رقابت و ورود به مناقصات دولتی شوند.

اعتماد مجموعه‌های بزرگ دولتی را به توانمندی فناوران جلب کرده‌ایم

مدیرکل سرمایه گذاری و بومی سازی فناوری پارک فناوری پردیس در ادامه در پاسخ به این سوال که تاکنون چه اقداماتی برای جلب نظر دولتی ها برای استفاده از محصولات بومی سازی شده توسط مجموعه پارک فناوری پردیس انجام شده است نیز گفت: یکی از موضوعاتی که در شکل گیری پارک های علم و فناوری مهم است و باید برای آن برنامه ریزی صورت گیرد، بازار هدف و توسعه هرچه بیشتر بازار محصولات شرکت های فناور است.

عسگری توضیح داد: چراکه بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان برای تولید فناوری و توانمندشدن برای رفع مسائل و مشکلات کشور در پارک های مستقر و حمایت می شوند و زمانی زحمات آنها به بار می نشیند که دستاوردهای آنها توسط بخش های مختلف از جمله بخش صنعت مورد بهره برداری و استقبال قرار گیرد.

یکی از اولین برنامه ای پارک فناوری پردیس در سال ۱۳۸۶ تجاری سازی دستاوردهای شرکت های دانش بنیان بوده است و در شرایطی که بسیاری از بخش ها در کشورمان هنوز به توانمندی فناوران داخلی اعتماد لازم را به دست نیاورده بودند، اقداماتی را برای اعتمادسازی و معرفی فرصت ها به بخش صنعت کشور شروع کرد.

ما توانستیم در طول این سال ها با مجموعه های بزرگ دولتی از جمله آبفا، صنعت نفت، بخش صنعت و معدن کشور که بسیاری از آنها به دنبال محصولات آماده وارداتی بودند، وارد تعامل شویم و با ایجاد فرصت آشنایی بین طرفین، زمینه را برای یک زبان مشترک و تامین نیازهای حقیقی بخش های مختلف و استفاده از محصولات بومی سازی شده فراهم کنیم.

در بحث توسعه بازار شرکت های مستقر در پارک در حوزه های مختلفی مثل صنعت پتروشیمی، صنعت خودرو فعال هستند.

صنعت پتروشیمی یکی از صنایعی بود که محور اصلی برنامه های ما در سال گذشته بوده است، بیش از ۴۵۰ نیاز از صنعت پتروشیمی شناسایی شد و برای ۵۰ نیاز این صنعت توسط شرکت ها پروژه تعریف شده و در حال کار هستند و وارد صنعت خواهد شد.

در خصوص فعالیت شرکت های پارک در زمینه صنعت خودرو، فراز و نشیب زیادی در خصوص تعاملات با صنعت خودرو داشتیم، ‌فعالیت زیادی توسط فن بازار ملی ایران با صنعت خودرو با مجموعه های مختلفی که در این صنعت فعال هستند شکل گرفت، نیازها و ظرفیت ها در شرکت های دانش بنیان اعلام و پیشنهاد شد، در واقع آن چنان باید و شاید از این ظرفیت ها بهره برداری نشد.

شرکت های پارک در این حوزه فعال عمل کردند، ‌توانستند در حوزه های مختلفی محصولاتی را تولید کنند و به صنعت خودرو تحویل دهند مانند ایربگ و بسیاری از اقلام دیگر، ‌نیاز ظرفیت صنعت خودرو بیش از این ها است.

در تعاملاتی که در صنعت خودرو در آن بازده زمانی شکل گرفت قرار بود هر کدام از تکنولوژی های صنعت خودرو را مشخص کنند و مسوولیت هر کدام از آنها را به یک مجموعه و پارک بدهند تا آن مجموعه بتواند مسوولیت بر طرف کردن آن نیاز را به عهده بگیرد، قرار بود کشور به حوزه های مختلفی تقسیم شود و یک سری برنامه هایی در این حوزه داشتند اما در این حوزه عملیاتی نشد.  

ما در پارک فناوری پردیس نمایشگاه های مختلفی برای ارایه توانمندی های شرکت های فناور و دانش بنیان با همکاری دست اندرکاران صنایع کشور برگزار کردیم اما در واقع فراوانی این اتفاق در صنعت خودرو به نسبت سایر صنایع کمتر است.

در خصوص صنایع دیگر مثل صنعت نفت و پتروشیمی، موضوع کالاهای تولیدی مثل کاتالیست که جزو محصولات تحریمی و از کالاهای پیشرفته و استراتژیک کشور است، شرکت های پارک روی این حوزه کار کردند و سرمایه گذاری کردندو محصول آماده تولید دارند و با پالایشگاه وارد مذاکره شدند.

صنعت کشور برای برطرف کردن نیازهای خود به فن بازارها اعتماد کند

مدیرکل سرمایه‌گذاری و بومی‌سازی فناوری پارک فناوری پردیس همچنین در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی این معاونت برای شناسایی نیازهای بخش صنعت کشور انجام داده است توضیح داد:برخی نیازهای پیش از این وجود داشته است که بواسطه واردات تامین می شده است که بر اساس شناختی که از بخش صنعت کشور وجود دارد و البته بصورت هفتگی نیز بازدیدهایی درحال انجام است،   مشخص و برای اقدامات تحقیقاتی و در ادامه سرمایه گذاری و تولید فناوری در اختیار شرکت ها قرار داده می شود.

عسگری ادامه داد: یکی از مسیرهای شناخت این بازار نیاز بخش های مختلف کشور فن بازارها هستند که این در واقع یک شبکه ارتباطی بین صنایع مختلف و شرکت های دانش بنیان کل کشور است در همه استان های کشور نمایندگی فعال ایجاد شده است و بر اساس یک ساختار عملیاتی فن بازارها وابسته به فرد یا تیم نباشد.

در واقع بروکرها و بخش خصوصی وظیفه شناسایی نیازهای کشور را برعهده دارند و ارتباط با شرکت های مرتبط بااین حوزه برای سرمایه گذاری است.

صنعت کشور برای برطرف کردن نیازهای خود می تواند به فن بازار بعنوان یک درگاه ارتباطی با کل شرکت های دانش بنیان کشور اعتماد کرده و نیازهای خود را به این شبکه اعلام و از این طریق در کوتاه مدت به نیازهای خود را برطرف کنند.

قاچاق معکوس داروهای تولید داخل، صادرات رسمی و ارزآوری را با مشکل مواجه کرده است

میلاد صدرخانلو رییس مرکز توسعه تجارت فناوری پارک فناوری پردیس نیز به عنوان سومین سخنران میزگرد ایرنا اظهار داشت: یکی از مشکلات اصلی شرکت‌های فناور فعال در حوزه دارویی در این پارک را قاچاق داروهای تولیدی به کشورهای همسایه دانست و گفت: خروج غیررسمی محصولات این شرکت‌ها یا به اصطلاح «قاچاق معکوس محصولات داخلی»، ارزآوری برای کشور را تحت تاثیر قرار داده است.

وی یکی از مشکلات اصلی در صادرات محصولات فناورانه توسط فناوران پارک فناوری پردیس را برخی قوانین و مقررات و همچنین محدودیت های تحریمی موجود عنوان کرد و با اشاره به فعالیت حدود ۱۴ شرکت فناور در حوزه پزشکی در پارک فناوری پردیس برای تامین نیازهای دارویی کشور گفت: این شرکت ها می توانند صادرات هم داشته باشند اما معضل قاچاق معکوس دارو باعث شده که دارویی که با ارز دولتی توسط شرکت ها تولید و از قابلیت صادرات برخوردار است، به واسطه سوداگران به کشورهای همسایه قاچاق شود.

در واقع این مساله باعث شده است که داروهای تولیدی شرکت های دانش بنیان پارک که با حمایت های ارزی تولید و از قیمت مناسبی برخوردار هستند و باید تامین کننده منافع شرکت های فعال باشند، به واسطه یک جریان غیررسمی از چرخه صادرات رسمی خارج شوند.

شرکت های دارویی کشورهای همسایه همواره متقاضی داروهای تولیدی ایرانی هستند، به دلیل اینکه قیمت ها قاچاقی است و دارو ارزان تر به دست آنها می رسد، از شرکت های تولیدکننده اصلی خریداری نمی کنند و این مساله کاهش شدید سودآوری شرکت های دارویی پارک فناوری را به دنبال داشته و البته این معضل، تامین ارزآوری برای کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است.

البته این مساله حتی برای کشورهای مقصد قاچاق که بیشتر کشورهای همسایه هستند نیز مشکل ایجاد کرده است، چراکه این کشورها نیازمند دارو هستند اما ممکن است گاهی قاچاقچیان به دلایلی اقدام به قاچاق داروهای مورد نیاز آنها نکنند و از طرف دیگر به دلیل اینکه قراردادی نیز برای صادرات دارو توسط شرکت تولیدکننده ایرانی و کشور مقصد وجود ندارد، صادراتی صورت نمی گیرد و برهمین اساس شرکت های دارویی پارک صادرات به کشورهای دیگر را مدنظر قرار داده اند.

اگر نهادهای بالادستی جلوی صاردات غیررسمی دارو به خارج از کشور را گرفته و با قاچاقچیان دارو برخورد قانونی کنند، به طور حتم مشکل صادرات شرکت های دانش بنیان دارویی نیز رفع می شود.

در واقع شرکت های فناور دارویی پارک فناوری پردیس ضمن اینکه از توانایی تامین بازار داخل برخوردارند، می توانند به بازار خارج هم ورود کنند و برای کشور ارزآوری مناسب داشته باشند.

ورود ۱۷۰۰ محصول فناورانه پارک فناوری پردیس به بازار

رییس مرکز توسعه تجارت فناوری پارک فناوری پردیس همچنین با بیان اینکه، شرکت های پارک سال گذشته توانستند از خروج ۲۴۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری کنند، گفت: در حال حاضر بیش از ۱۷۰۰ محصول و فناوری تولید شده توسط فناوران پارک وارد بازار داخلی شده است.

صدرخانلو با بیان اینکه، در حال حاضر حدود ۴۰۰ شرکت فناور در پارک فناوری پردیس فعالیت می کنند، افزود: در این مجموعه فناورانه دو بخش در ارتباط با شناسایی نیاز صنایع بزرگ فعال هستند و تلاش می کنند نیازمندی های اساسی صنایع بزرگ را بر اساس ظرفیت خود تامین کنند که این بخش ها شامل مرکز تجاری سازی و همچنین مرکز توسعه تجارت پارک فناوری پردیس است.

در بخش تجاری سازی تلاش می شود بدنه عمدتا دستگاه های بزرگ دولتی به سمت ظرفیت شرکت های پارک هدایت شود و تمرکز بیشتر بر شرکت نفت، شرکت ملی گاز، شرکت ملی پتروشیمی و شرکت برق باشد که تاکنون محصولات مختلفی با تعامل و همکاری دوجانبه بومی سازی و عرضه شده است.

رییس مرکز توسعه تجارت فناوری پارک فناوری پردیس درباره وظیفه این مرکز اظهار داشت: این بخش در واقع شامل شرکت های فناوری است که بر اساس تشخیص نیاز خود محصولی را طراحی و تولید کرده اند و ممکن است لزوما بازار آن دولت نباشد که بازاریابی محصولات برای داخل و خارج از کشور که خریدار آن مشخص است و ممکن است محصولات واسطه ای باشد را عهده دار است.  

وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد نیاز بخش های مختلف توسط شرکت های دانش بنیان پارک فناوری پردیس برآورده شده است، تصریح کرد: آخرین مشاهدات سامانه محصولات فناورانه تولیده شده که در لحظه عدد آن تغییر می کند بیانگر آن است که تاکنون بیش از ۱۷۰۰ محصول فناورانه متنوع مربوط به بخش های مختلف کشور تولید و هم اکنون توسط دولتی ها، شرکت های واسط و خریداران خرد در حال استفاده است.

صدرخانلو درباره چند محصول مهم فناورانه پارک فناوری پردیس بیان کرد: بحث بیماران دیالیزی در بسیاری از کشورها به عنوان یک معضل مطرح است. یکی از شرکت های مستقر در پارک موفق به طراحی و بومی سازی دستگاه دیالیز شد و امروز نه تنها قادر به تامین تمام نیازهای مراکز درمانی کشور هستیم بلکه به صادرات این دستگاه به کشورهای مختلف از جمله افغانستان و عراق ورود کرده ایم.

سال گذشته یکی از داروهایی که به کاهش چشمگیر عوارض کرونا کمک کرد و اثربخش بود، توسط فناوران فعال در پارک فناوری پردیس تولید و پس از اخذ تاییدیه های علمی به بازار عرضه شد. داروی درمانی میگرن که در دنیا بی نظیر است توسط یک شرکت فناور مستقر در پارک فناوری پردیس تولید شد و واقعا مشابه خارجی ندارد.

گستره محصولات فناورانه شرکت های مستقر در پارک فناوری پردیس وسیع و متنوع است، مثل طراحی و تولید دوربین های کنترل سرعت توسط فناوران این مجموعه، تا چند سال پیش دوربین های کنترل سرعت در حوزه حمل و نقل جاده ای از خارج از کشور وارد می شد، اما با ورود فناوران پارک فناوری پردیس به این حوزه این دوربین ها تولید و امروز بخش عظیمی از نیازهای کشور تامین شده است.

شرکت های پارک فناوری پردیس در تولید و عرضه محصولات فناورانه مختلف پیشگام و حتی جریان ساز بوده اند.

به دنبال راهیابی محصولات فناوران به سبد خرید خانوارها هستیم 

رییس مرکز توسعه تجارت فناوری پارک فناوری پردیس در ادامه در پاسخ به این سوال که امسال چه برنامه جدیدی برای رونق بازار محصولات فناورانه دارید، اظهار داشت: ما علاوه بر صنایع ما علاقمند هستیم که محصولات دانش بنیان به سفره مردم راه پیدا کند و در امسال که رهبر معظم انقلاب در یک راهبرد جریان ساز امسال را تحت عنوان "تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرینی" نام گذاری کرده اند، حضور محصولات دانش بنیان در سبد خرید مردم را مد نظر قرار داده ایم.

صدرخانلو در توضیح بیشتری ادامه داد: ما در حال تلاش هستیم که در حوزه فروش محصولات خرد اتفاقی را رقم زنیم و بدنبال ایجاد فروشگاه های مخصوص هستیم که محصولات دانش بنیان را به سبد خرید جامعه منتقل کنیم.

ما یک سبد متشکل از حدود ۵۰ محصول شامل محصولات حوزه سلامت بااستفاده عمومی، ای سی تی و محتوا، نانو، بایو، خوراک و پوشاک و سرگرمی که بتوانیم زیرساخت لازم را برای فروش این محصولات به منظور افزایش درآمد شرکت های دانش بنیان ایجاد کنیم.

همانطور که برای بخش صنایع معمولا نیاز از طرف خود آنها اعلام می شود و فناوران بر اساس نیاز صنایع محصول را طراحی و تولید می کنند اما در این بخش روند معکوس است و با شناسایی نیاز و عملکرد برپایه دانشی وغیردانشی  و بازارسازی یک محصول مطلوب مشابه خارجی را با قیمت رقابتی به بازار ارائه می کنند.

یکی دیگر از طرح ها و پروژه هایی که امسال روی آن کار می کنیم ارتقا برند محصولات دانش بنیان پارک فناوری پردیس است و در این پروژه تلاش می کنیم در اقدامی ترویجی محصولات با کیفیت پارک فناوری پردیس را شناسایی و آنها را برای ارائه به مصرف کننده ضمانت می کنیم و حتی ضرر و زیان احتمالی مشتریان را پوشش خواهیم داد.

اقدامات مطالعاتی این کار در سال گذشته انجام شده است و در آینده نزدیک این پروژه شروع می شود و این ها عموما محصولاتی هستند که صنایع و شرکت های متوسط خریدار آنها هستند که در نهایت به عموم جامعه خرده فروشی می شود.

وی در پاسخ به این سوال که میزان صادرات پارک فناوری پردیس چقدر است نیز اظهار داشت: در ارتباط با میزان صادرات پارک فناوری پردیس باید بگوییم ما یک صادرات رسمی داریم و یک صادرات غیررسمی که معمولا آمار صادرات رسمی ما به شکل چشمگیری با صادرات غیر رسمی ما متفاوت است.

قبل از تحریم های دو سال گذشته صادرات رسمی ما ۳۰ میلیون یورو بوده است در حالی که است که میزان صادرات رسمی ما در سال گذشته هفت میلیون دلار بوده است و این درصورتی است که صادرات ما کاهش نداشته است و میزان صادرات غیررسمی ما چندبرابر صادرات رسمی است.

در واقع تحریم ها یکی از مشکلات حوزه صادراتی محصولات فناورانه است که ما امیدواریم با همراهی وزارت امور خارجه و اقدامات آنها وضعیت صادرات رسمی ما بهبود یابد.

فرآیند جذب شرکت‌های غیردانش‌بنیان در پارک چیست؟

سیدعلی هزاوه معاون امور فناوری پارک فناوری پردیس نیز به عنوان چهارمین سخنران میزگرد ایرنا در پاسخ به این سوال چگونگی فرآیند جذب شرکت های غیردانش بنیان در پارک فناوری پردیس اظهار داشت: هر شرکتی که در حوزه فناوری پیشرفت می کند می تواند درخواست عضویت دهد. دانش بنیانی فرآیندی است که شرکت‌ها باید طی کنند. ممکن است که شرکتی کاملا دانش بنیان باشد اما فرآیند آن را طی نکرده باشد چرا که یک عبارت حقوقی است که باید بگیرند. همچنین شرکت هایی در داخل پارک می توانند درخواست عضویت دهند که در حوزه فناوری پیشرفت داشته باشند. فرآیندی را که ما طی می کنیم بر این اساس است که شرکت درخواست دهنده آیا صلاحیت عضویت در پارک را دارد یا خیر، در واقع از جنبه‌های مختلف فنی و دانشی شرکت را از طریق کارشناسان بررسی می کنیم.  

وی می گوید: موضوع دیگر منابع انسانی شرکت‌ها است که به چه شکلی است و ترکیب تخصصی و تجربیاتی که دارند به چه ترتیبی است. در ادامه موضوعات مالی آنها بررسی می شود که فرایند شفافیت مالی دارند. بعد از بررسی گزارش آن به کمیته پذیرش پارک ارایه می شود تا مشخص شود که شرکت مورد نظر صلاحیت حضور در پارک را دارد یا خیر.  

در پارک پردیس عضویت‌های مختلف وجود دارد که یکی شرکت‌های نوپا است که حتی ممکن است در بدو ورود تبدیل به شرکت و شخصیت حقوقی هم نشده باشند. آنها در مرکز رشد پارک مستقر می شوند که فرآیندهای حمایتی و خدماتی آنها متفاوت است. نوع دوم شرکت هایی هستند که فعالیت آنها شکل گرفته است  که در مراکر استیجاری مستقر می شوند و نوع بعدی شرکت‌هایی هستند که هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ منابع انسانی بزرگتر هستند و در بخش اراضی مستقر می شوند زمین را خریداری می کنند و ساختمان را خودشان می سازند و در آن مستقر می شوند.  

برای جذب شرکت ها بعضی از موضوعات را طبق آیین نامه و هیات امنای پارک نظر می دهند چرا که موضوع مانند معاونت انسانی، کاملا پارکی است. اما موضوع دانش بنیانی کاملا حوزه معاونت علمی است و کارگروه تایید صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان در معاونت علمی مستقر است که فرآیند و ارزیابی تخصصی را انجام می دهند.

فعالیت بیش از ۳۰۰ شرکت فناور در پارک فناوری پردیس 

معاون امور فناوری پارک علم و فناوری پردیس در پاسخ به سوالی در خصوص تعداد شرکت های مستقر در این مجموعه نوآوری و اینکه چه تعداد از این شرکت ها فرآیند دانش بنیانی را طی کرده اند، با بیان اینکه هم اکنون در پارک‌های علم و فناوری کشور بیش از ۱۰ هزار شرکت عضو هستند، می گوید: هم اکنون بیش از ۳۰۰ شرکت در حوزه های مختلف در پارک فناوری پردیس مستقر هستند.

هزاوه توضیح داد: پارک‌های فناوری معمولا به نام شرکت‌های فناور شناخته می‌شوند و در حوزه دانشی دو دسته فعالیت شرکتی در کشور داریم که دسته اول شرکت‌های دانش بنیان سطح بالا هستند که توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دسته دوم شرکت‌های فناوری هستند که توسط پارک های فناوری در کشور تایید صلاحیت می شوند.

عضویت در پارک با توجه به فرآیند اخذ تاییدیه دانش بنیانی متفاوت است. شرکت‌هایی که عضو پارک هستند، می توانند این فرآیند دانش بنیانی را طی کرده باشند و عضو پارک شوند. همچنین ممکن است شرکتی دانش بنیان باشد اما در داخل پارک نباشد. در میان شرکت‌هایی که در پارک است نزدیک به ۶۰ درصد فرآیند دانش بنیانی را طی کرده و تاییدیه دانش بنیانی را اخذ کرده‌اند.

جذب سالانه شرکت های فناور در پارک فناوری پردیس چه میزان است؟

معاون امور فناوری پارک فناوری پردیس در ادامه پاسخ به این سوال که جذب سالانه شرکت های فناور در پارک فناوری پردیس چه میزان است، اظهار کرد: در سال‌های مختلف براساس میزان ظرفیت میزان پذیرش متفاوت است. اگر در بخش اراضی بتوانیم فاز جدیدی را به بهره برداری برسانیم ظرفیت جدید برای جذب باز می‌شود که در دوسال گذشته اتفاق افتاد. فاز ۳ پارک پردیس در ۲ سال گذشته شروع به واگذاری کرد که توانستیم در این دو سال ۶۵ تا ۷۰ شرکت را در بخش اراضی جذب کنیم.

هزاروه افزود: فرایند پذیرش در مرکز رشد کلا با اراضی متفاوت است چرا که مرکز رشد مدت مشخصی دارد و نگاه ها به شرکت‌ها در مرکز رشد حمایتی است.

شرکت‌های مستقر در مرکز رشد باید در مدت مشخصی به معیارهایی برسند که در مرکز رشد پارک پردیس سه سال به شرکت‌ها فرصت داده می شود که به شاخص‌های مدنظر برسند و به عنوان رشد یافته موفق از مرکز خارج شوند بنابراین نرخ رفت و آمد در مرکز رشد بیشتر است.

البته نرخ شکست استارتاپ‌ها و تیم‌های نوپا بیشتر است. در مرکز رشد در سال دو بار فراخوان می دهیم که در این مدت تعداد ۱۵ مرکز رشد و نوپا خوب جذب می شود.

برگزاری ۵۰۰ رویداد توسط مرکز شتابدهی پارک فناوری پردیس 

معاون فناوری پارک فناوری پردیس در توضیح عملکرد مرکز شتابدهی این مجموعه نیز اظهار کرد: مرکز شتابدهی و نوآوری پارک فناوری پردیس از سال ۹۳ کار خود را برای ترویج فرهنگ کارآفرینی و کمک به تیم ها ونخبگانی که به فرآیند کارآفرینی علاقه مند هستند، شروع کرده، در این مرکز ۲ سرفصل اصلی انتخاب شد، یکی شکل گیری مرکزمطالعات معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری و دیگری بحث ترویج فرهنگ کارآفرینی و آموزش مهارت های کارآفرینی است.

هزاوه افزود: در این خصوص یکی از بهترین مکانیزم ها موضوع رویدادهای کارآفرینی است که در خلال آن مهارت های کارآفرینی به علاقه مندان این حوزه آموزش داده می شود، این رویدادها در سال های ۹۲ و ۹۳ در کشور به تعداد خیلی محدود و در برخی از استان ها برگزار می شده، با شکل گیری مرکز شتابدهی کمک شد این رویدادها توسعه پیدا کند، در چند سال گذشته بیش از ۵۰۰ رویداد توسط مرکز شتابدهی برگزار شده است.

همچنین در سرفصل حمایت از مکانیسم هایی که استارتاپ ها شکل بگیرند، در این زمینه نیز فضاهای کار اشتراکی به تیم ها و آزاد کارها داده می شود و الان حدود ۲۰ فضای کار اشتراکی عضو مرکز شتابدهی هستند.

همچنین شتابدهنده های نوآوری نیز یکی دیگر از بخش های این مرکز است که  کمک می کند به ایجاد توسعه شتابدهنده ها که شتابدهنده ها روی تیم ها سرمایه گذاری می کنند.

این شتابدهنده ها با سرمایه گذاری بخش خصوصی متولد می شوند و توسعه پیدا می کنند که الان در طول این سال ها ۷۶ شتابدهنده عضو مرکز شتابدهی در حوزه های تخصصی مانند فناوری اطلاعات، آب و انرژی، فناوری های زیستی و دارو، علوم شناختی، نانو هستند.

در حال حاضر شتابدهنده ها پراکندگی جغرافیایی زیادی هم دارند در سال های اول در تهران و مراکز استانی فعال بودند اما الان در استان های مختلف فعال هستند.

جو بی‌اعتمادی موجود در بین متخصصان ایرانی خارج از کشور تغییر کرده است

امین رضا خالقیان مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل پارک فناوری پردیس نیز در این میزگرد به عنوان پنجمین سخنران در پاسخ به این سوال که آیا در مجموعه پردیس جذب متخصصان ایرانی غیرمقیم خارج از کشور نیز داشته ایم نیز اظهار داشت: در این چند سال قریب ۳۰ نفر از این افراد در پارک فناوری پردیس مجموعه خود را راه اندازی کردند و عمده این ها کسب و کارشان کسب و کارموفقی بوده است، ما الان نمونه هایی داریم از این افراد که قراردادهای میلیاردی با بخش های مختلف دستگاه های اجرایی و صنایع بزرگ کشور دارند و از محصولات شان در بخش های مختلف مانند حوزه نفت و گاز استفاده می شود، طبیعتا یک تعداد نیز کسب و کارشان، کسب و کار موفقی نبوده و شکست خوردند و به دنبال راه اندازی کسب و کار دیگری رفتند، تعداد معدودی از این افراد نیز به مقصدی که از آن آمده بودند، بازگشتند، البته بیشتر این افراد در ایران ماندگار شدند و در حال فعالیت هستند.

وی می گوید: برگشتن این افراد از یک نظر، دسترسی به دانش جدید را برای بسیاری از ایرانیان محقق کرد  و از طرف دیگر فرهنگ کاری مناسبی که این ها در کشورهای دیگر تجربه کرده بودند را به حوزه کسب و کار دانش بنیان کشور تسری می داد و این اتفاق افتاد و هم اکنون بسیاری از این افراد در فضای کار اشتراکی و شتابندهنده های نوآوری به عنوان مربی و مشاور فعالیت می کنند.

خالقیان در توضیح بیشتری اظهار داشت: در ارتباط با بازگشت ایرانیان متخصص خارج از کشور، پارک فناوری پردیس چند سالی است که کار مشترکی با معاونت علمی و فناوری ریاست به عنوان پایگاه جذب ایرانیان متخصص غیرمقیم در خارج از کشوررا شروع کرده است، در واقع از طریق این برنامه از ایرانیان متخصصی که خارج از کشور هستند و  در ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان تحصیل کردند  و در صدد برگشت به کشور هستند یا کمتر از ۲ سال از بازگشت آنها به کشورمی گذرد، ما از آنها در قالب راه اندازی شرکت های دانش بنیان در حوزه کار فناورانه یا عضویت در شرکت های دانش بنیان پارک و فعالیت در آنها، حتی سخنرانی و کارگاه آموزشی حمایت می کنیم.

معاونت علمی در این طرح همکارهای زیادی از قبیل دانشگاه ها، مراکز رشد، ‌پارک ها و غیره دارد، طبیعتا هنگامی فردی تصمیم به بازگشت به کشور می گیرد، اینکه فردی قصد سخنرانی علمی یا اقامت دائم داشته باشد و یا اینکه بخواهد یک شرکت و تجارتی را راه اندازی کند، اینها موضوعات متفاوتی است و شاید سختی کار پارک درهمین حوزه این باشد که کسانی که تمایل داشتند به کشور بازگردند و در این حوزه کار کنند بخواهد بستری را برای آنها فراهم کند تا بیایند و یک شرکت یا استارتاپ در حوزه دانش بنیان یا حوزه فناوری پیشرفته را راه اندازی کنند.

اتفاق بسیار خوب این بوده که جو بی اعتمادی که در بین متخصصان ایرانی خارج از کشور وجود داشت، تغییر کرد و الان بسیاری از آنها با اکوسیستم نوآوری ایران آشنا شدند.

تاکنون ۳۰ نفر از ایرانیان متخصص غیرمقیم به کشور بازگشته اند، که از این تعداد ۲۳ نفر در پارک فناوری پردیس مستقر هستند، ۲ نفر در شرکت های پارک فناوری پردیس مشغول به کار شدند و باقی نیز افرادی هستند که کار را در پارک شروع کردند و الان به هر دلیلی در بیرون از پارک هستند.

این افراد شرکت هایی در حوزه های نفت و گاز، تصفیه پساب و فاضلاب صنعتی، هوش مصنوعی، فناوری زیستی راه‌اندازی کرده و فعال هستند.

چالش های نخبگان ایرانی غیرمقیم خارج از کشور چیست و چه کارهایی برای رفع آن توسط پارک صورت گرفته؟

مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل پارک فناوری پردیس همچنین در پاسخ به این سوال که چالش های نخبگان ایرانی غیرمقیم خارج از کشور چیست و چه اقداماتی برای رفع آن توسط پارک صورت گرفته است نیز توضیح داد: یکی از مشکلات اصلی ایرانیان غیرمقیم خارج از کشور، ناآشنایی با فرهنگ کسب و کار در ایران است، آنها با یک اکوسیستم دیگری وارد کشور می شوندو تصور می کنند که همه چیز مهیا است، منتهی با یک سری موانع بروکراسی اداری مواجه می شوند و بعضا در قدم های اول دلسرد می شوند، پارک خیلی سعی می کند که این موانع را رفع کند، اما به هر حال این موانع هست و تا اینکه در این فرهنگ کاری جا بیفتند یک مقدار زمان بر است.

خالقیان افزود: یکی دیگر از چالش های این افراد این است که حمایت های مالی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می دهد، فقط یک پول اولیه برای راه اندازی کسب و کار است و بعد از این گام باید خیلی تلاش کنندکه بر روی پای خود بایستند، ‌جذب منابع مالی، جذب سرمایه گذار برای این افراد چالش بعدی خواهد بود.

بعد از این موارد بحث بازار است که این افراد با آن  مواجه هستند، محصولی آماده شده اما چون احتمالا بررسی آمار آن درست انجام نشده ممکن است برخی از این افراد در مرحله فروش و جذب بازار به مشکلات جدی برخورد کنند، این برخی از چالش هایی است که برخی از ایرانیان بازگشته با آن مواجه هستند و برخی از آنها توانستند خیلی سریع تر با این اکوسیستم تطبیق پیدا کنند و راه خودشان را پیدا کنند و برخی نیز به لحاظ نوع کسب و کارشان و شخصیت خودشان خیلی موفق نبوده اند.

البته مشتریان بسیاری از محصولات و خدمات این افراد دولت است، ‌بنابراین بسیاری از این افرادبا حمایت های پارک قراردادهایی با مجموعه های دولتی منعقد می کنند، آن خدماتی که در زمینه توسعه فناوری به شرکت های دانش بنیان در داخل از کشور توسط پارک فناوری ارایه می شود به شکل بعضا ویژه تر به ایرانیان مقیم خارج که به کشور باز خواهند گشت ارائه می شود.