پارک فناوری پردیس 10 درصد درآمدها و صادرات پارک های علم و فناوری ایرانی را به خود اختصاص داده است

به گزارش روابط عمومی پارک فناوری پردیس به نقل از خبرگزاری ایرنا، «جیانکارلو الیا والوری» طی یادداشتی تحلیلی که در شماری از رسانه‌های ایتالیایی از جمله فورمیکه و ایل‌جورناله منتشر شد، نوشت: دولت ایران به خاطر تحریم‌ ها، باید با چالش‌های سختی در مهار ضربه ‌های اقتصادی ناشی از آن روبرو شود. از این رو، دولت قصد دارد با ایجاد مکانیزم‌های مؤثر، به خصوص در بخش‌های مالی و تولیدی از مشکلات عبور کرده و آنها را تحت کنترل درآورد، به ویژه آنکه اقتصاد ایران در این بخش‌ها متاثر از حضور قوی دولت است.

جیانکارلو الیا والوری ادامه داد: دولت ایران سیاست‌های حمایتی در حوزه نوآوری و فناوری را به عنوان یک اولویت مهم در نظر گرفته تا ضربه‌های ناشی از تحریم به شرکت‌های صنعتی دانش‌بنیان را کاهش دهد. به عنوان مثال، از سال ۲۰۱۸، صندوق ملی نوآوری و شکوفایی تحت یک بازنگری مهم قرار گرفت. این صندوق از یک نهاد تقریباً بانکی به یک ناظر و فراهم‌کننده منابع مالی برای شرکت‌های دانش بنیان تبدیل شده تا به آنها برای عبور از موانع در بخش‌های مالی کمک کند.

صندوق ملی نوآوری و شکوفایی موظف شده تا برنامه ‌های خود را با سایر صندوق های پژوهش و فناوری و شبکه بانکی هماهنگ کند. صندوق ملی نوآوری و شکوفایی همچنین در حال معرفی طرح ‌های سرمایه‌گذاری جدید و بهبود ساختار سازمانی و روش ‌های خود است. برای سازمان‌های ایرانی، دریافت منابع اختصاص داده شده از بودجه دولت این تضمین را به همراه ندارد که مبلغ کامل به آنها انتقال داده شود.

«جیانکارلو الیا والوری» نوشت: تا سال ۲۰۲۰ میلادی ۸۷ درصد از مبلغ اختصاص داده شده برای صندوق ملی نوآوری تضمین شده بود. این صندوق نقش اساسی در ارائه تسهیلات به شرکت‌ های دانش بنیان ایفا کرده است، از جمله حمایت از ساخت محصول نمونه باکیفیت از محصول نهایی (پروتوتایپ)، خرید اقساطی، لیزینگ، سرمایه در گردش و مدیریت ریسک، ارائه فضاهای اداری، فعالیت‌های پیش ‌خرید، کارگاه‌های تولید صنعتی، صدور تضامین بانکی و برنامه‌های تقویت بخشی را می‌توان نام برد.

اقتصاد دانش بنیان

وی افزود: یکی از خط مشی‌های جدید ایران گردش به سمت علم، فناوری و نوآوری است. تا پیش از آن، توجهات بیشتر بر روی توسعه آموزش عالی و افزایش تعداد مقالات دانشگاهی بود. دهه نود میلادی، حمایت از فناوری های نوظهور مورد توجه قرار گرفت و ده سال بعد، نتایج اصلی سیاست‌های نسل اول، خود را در افزایش بهره وری دانشگاهی در حوزه فناوری های نوظهور به ویژه با ایجاد پارک‌های علم و فناوری بروز داد.

خط مشی‌های حمایتی از مناطقی که در ایران مناطق نوآوری نامیده می شوند، در سه فاز می توان تقسیم بندی کرد. فاز نخست شامل اقدامات چند مرحله ای در حمایت از ایجاد پارک ها و مراکز رشد و فناوری در دانشگاه ها می شود. تا سال ۲۰۱۸، دانشگاه ها میزبان ۴۵ پارک فعال علم و فناوری و ۱۹۳ مرکز رشد بودند. پارک فناوری پردیس بزرگترین پارک در حوزه فناوری است که شامل ۵۰۰ شرکت و۶ هزار کارمند است. پردیس ۱۰ درصد درآمدها و صادرات پارک های علم و فناوری ایرانی را به خود اختصاص داده است.

فاز دوم شامل، ایجاد فضاهایی در شهرهای بزرگ است که در آن استارتاپ ها، سرمایه گذاران و سایر بازیگران نوآوری می توانند با یکدیگر دیدار داشته و تجارب خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. برخی از کارخانه های ورشکسته، بازسازی شده و به کارخانه های نوآوری تبدیل شدند تا میزبان این نسل جدید از کارآفرینان باشند. کارخانه نوآوری "آزادی" و "های‌وی" در تهران در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ تاسیس شدند و شعبه هایی از پارک فناوری پردیس محسوب می شوند. استارتاپ‌ها و بخش‌های مرتبط با کارخانه‌های نوآوری "آزادی" و "های وی" امتیاز دسترسی به امکانات پارک فناوری پردیس را دارند.

کارخانه نوآوری "آزادی" با مساحت ۱۸٬۵۰۰ متر مربع، به ۳٬۵۰۰ فارغ‌التحصیل و کارآفرین جوان فضای برای کار ارائه می‌دهد. استارتاپ‌ها در زمینه‌های متنوعی فعالیت می‌کنند که شامل معماری و زندگی شهری، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی، محتوای خلاق، امنیت سایبری، فینتک (که برنامه‌ها و فناوری‌هایی هستند که برای پشتیبانی یا فعال‌سازی خدمات بانکی و مالی استفاده می‌شوند) و بیمه، نانو دارو و گردشگری است.

کارخانه نوآوری "های وی" هم قادر است تا ۵۰۰ کارمند را به استخدام خود درآورد. این کارخانه با حضور ۲۰ استارتاپ در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تجهیزات پزشکی، مدیریت، توسعه محتواهای خلاقانه و کشاورزی شکل گرفت. برنامه‌هایی برای راه اندازی سایر کارخانه‌ های نوآوری در شهرهای بزرگ تا پایان سال ۲۰۲۳ وجود دارند.

در مرحله سوم ایجاد پلتفرم نوآوری است، مراکز آموزش عالی در مناطق شهری به دانشگاه‌ های نسل سوم، معروف به دانشگاه‌ های کارآفرینی، تبدیل می‌شوند. هدف از این اقدام پر کردن شکاف با دانشگاه ‌های سنتی و بهبود موقعیت دانشگاه‌ ها در چارچوب کلی اکوسیستم نوآوری است. "ناحیه نوآوری شریف" مثالی بر این رویکرد است. تا سال ۲۰۱۷، بیش از ۵۰۰ استارتاپ توسط دانشجویان، فارغ‌التحصیلان و اساتید دانشگاه شریف فناوری بر اساس پلتفرم توسعه کارآفرینی Towards Developing Entrepreneurship تأسیس شد.

جیانکارلو الیا والوری در ادامه نوشت: سیستم قضایی ایران شورای ویژه‌ای برای حل اختلافات بین شرکت‌ها و نخبگان تشکیل داده است. مقر این شورا در پارک فناوری پردیس قرار دارد. علاوه بر این، یک شورای دیگر برای مقابله با مشکلات حقوقی شرکت‌های دیجیتالی تشکیل شده است. در این نسل سوم از سیاستگذاری ‌ها، معاونت علمی و فناوری از یک رویکرد مبتنی بر سیستم نوآوری ملی که در آن بازیگران دولتی کانون های اصلی نوآوری هستند، عبور کرده و به توسعه رویکرد مبتنی بر اکوسیستم نوآوری پرداخته است. در این رویکرد، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ های مبتنی بر فناوری حمایت می‌شوند و قابلیت نوآوری آنها با تامین نیازهای ملی و صنعتی مرتبط می‌شود.

مسیر رسیدن به اقتصاد دیجیتال کوتاه است

از این نقطه تا رسیدن به اقتصاد دیجیتال، مسیر کوتاه است. از سال ۲۰۱۵، بسیاری از دانشگاه ‌ها و پارک‌ های علم و فناوری، رویدادهایی را برگزار کرده‌اند تا به فارغ‌التحصیلان کمک کنند که مهارت ‌های فنی و عمومی خود را توسعه دهند. استارتاپ "ویک اند"، "ایده شو" و "بوتکمپ" (مراکز آموزشی و هدایت فنی) رویدادهای رایجی شده‌اند که در آن موضوعات از کارآفرینی روستایی، بهداشت، آب و هوای پاک تا حمل و نقل، هوش مصنوعی، بلاکچین (به معنای سیستمی است که در آن یک ثبت تراکنش‌های انجام شده با بیت کوین یا یک رمزارز دیگر بر روی چندین کامپیوتر متصل در یک شبکه همتا نگهداری ‌شود) و شامل امنیت اطلاعاتی می شود.

در سال ۲۰۱۹، معاونت علم و فناوری دستورالعملی صادر کرد که در آن توصیه می شود دانشگاه ‌ها در حمایت از بوت کمپ ها (کمپ ‌های آموزشی ویژه) در حوزه ‌های مرتبط با اقتصاد دیجیتال فعال شوند. برای سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰، تقریباً ۲۳ کمپ در حوزه اقتصاد دیجیتال برای فارغ‌التحصیلان در زمینه فناوری‌ های دیجیتال مانند هوش مصنوعی برنامه ‌ریزی شد. افزایش این رویدادها نشانگر مثبتی از حمایت رهبری ایران از استارتاپ‌ ها است.

با این حال، نگرانی وجود دارد که این رویدادها به جز اختصاص جوایز و برخی از تسهیلات محدود، حمایت واقعی کمی ارائه دهند. داشتن یک شبکه ملی از منتورهای حرفه‌ای که در زمینه ‌های مختلف می ‌توانند با تیم‌ های استارتاپی تعامل کنند، به آنها در فرایند شکل گیری می تواند کمک کند.

می‌توان مدل‌هایی برای تربیت آموزش دهندگان در حوزه فناوری توسعه داد تا منتورهای فعال در این حوزه را تحت هدایت آموزشی قرار دهند. سعدی، شاعر معروف ایرانی قرن هفتم، یک دانشمند بی‌عمل را به یک زنبور بی‌عسل تشبیه می کند. شاید مسئولان سیاست‌گذار در ایران در این حوزه ‌ها این نقل قول را در نظر گرفته باشند و طرح‌های سیاسی را برای بهبود تأثیر مرحله اول و دوم سیاستگذاری های ذکر شده طراحی کرده باشند.

به عنوان مثال، نتیجه‌ اصلی مرحله اول و دوم این سیاستگذاری‌ها، افزایش تعداد فارغ‌ التحصیلان و مقالات علمی بوده است؛ اما این خود به تنهایی به تأثیر قابل توجهی در ایجاد ارزش منجر نشده است. اینجاست که ابزارها و برنامه های سیاسی مرحله سوم نقش مهمتری ایفا می کنند. با تأکید بر ساخت اکوسیستم ‌ها و پلتفرم ‌ها، احتمالاً ارزش افزوده بیشتری تولید خواهند کرد، هرچند در این مرحله هنوز زود است تا در این فاز بتوان این ادعا را مطرح ساخت.

این ابزارها و برنامه های سیاسی سعی دارند تا صنایع نوآور و صنایع دیجیتالی را تقویت کنند. یکی از این برنامه ها، استارتاپ "ایران لب" است که نمایشگاه های تجهیزات و مواد پیشرفته برای آزمایشگاه های داخلی برگزار می کند که در آن شرکت های خلاق می توانند با مشتریان بالقوه ملاقات کنند. تاکنون شش نمایشگاه ایران لب برگزار شده و همچنین یک بازار آنلاین دائمی برای مشتریان علاقمند وجود دارد.