به طور قطع سودآوری صنایع زمانی ارزشمند خواهد بود که سرمایه‌گذاری روی محصولات دانش‌بنیان را در اولویت برنامه‌های خود قرار داده باشند.
اما از آنجایی که سودآوری حیات و بقای هر صنعتی را رقم می‌زند از این رو اعتماد این صنایع به شرکت‌های دانش‌بنیان در گرو رسیدن به سودآوری است البته این همه ماجرا نیست چراکه بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا هستند و راه ورود به این صنایع برای آنها مشکل خواهد بود. برای حل این مشکل مرکزی به نام مرکز فن بازار ملی ایران در پارک فناوری پردیس تشکیل شده که این مرکز حوزه فعالیت خود را به تهران محدود نکرده و تاکنون ۱۶ فن بازار در ۱۶ استان تشکیل داده است. به گفته رییس این مرکز تا اواخر سال ۹۷ این فن بازارها در تمامی استان‌ها راه‌اندازی خواهد شد. نقش فن بازارها به اندازه‌ای می‌تواند در فروش محصولات دانش‌بنیان تاثیرگذار باشد که در سال ۹۴ فن بازار استان مرکزی توانسته به کمک کارگزاران خود ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان این استان را به فروش رساند.
بازوهای انتقال فناوری
اکبر قنبرپور، رییس مرکز فن بازار ملی ایران با بیان اینکه فن بازارها با هدف کمک به شرکت‌های دانش‌بنیان برای ورود به بازار شکل گرفته‌اند به صمت گفت: فن بازارها کمک می‌کنند تا شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی بتوانند محصول خود را وارد بازار کرده یا برای انتقال فناوری آنها به سایر کشورها خدمات لازم را ارائه می‌کنند. با توجه به اینکه اغلب سایز شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی بزرگ است از این‌رو خود شرکت‌ها بدنه فروش را ایجاد می‌کنند اما مرکز فن بازار ملی ایران خدمات متنوعی را برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته که شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.
قنبرپور با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی فناوری‌های پیشرفته را پوشش می‌دهند، افزود: از آنجایی که شرکت‌های دانش‌بنیان صنعتی نیاز به همکاری‌های فناورانه با سایر کشورها دارند از این رو زمینه حضور این شرکت در نمایشگاه‌های بزرگ مانند اینوتکس را فراهم می‌کنیم و با برگزاری فستیوال‌های متعدد سعی در معرفی محصولات این شرکت‌ها به صنایع بزرگ داریم. از سویی صنایع نیز به فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای اختراعات و رسیدن به نوآوری دست پیدا خواهند کرد. درحال‌حاضر چندین بازوی اجرایی برای انتقال فناوری در فن بازارها فعال هستند که در درجه نخست منبع تامین‌کننده فناوری را مشخص می‌کنیم و در مرحله بعد با آنها وارد مذاکره خواهیم شد و درنهایت شرایط را برای ورود فناوری مورد نیاز صنایع فراهم خواهیم کرد.
او افزود: نخستین خدمتی که برای تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان در نظر گرفته‌ایم این است که محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان را وارد سامانه فن بازار کرده‌ایم و اطلاعات کاملی از شرکت‌های دانش‌بنیان، خدمات و کالاهایی که دارند در این سامانه موجود است. درواقع این سامانه به‌عنوان بانک اطلاعاتی شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح است و کسانی که به دنبال عرضه و تقاضای فناوری هستند می‌توانند با مراجعه به سامانه به محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان دسترسی پیدا کنند.
رییس مرکز فن بازار ملی ایران از دیگر اقدامات این مرکز برای کمک به فروش محصولات دانش‌بنیان را برگزاری نشست‌های بهره‌برداری از توان داخل نام برد و تصریح کرد: تاکنون چندین جلسه در حوزه‌های مختلف صنعت ساختمان، گاز، تجهیزات امدادی و پزشکی برگزار کرده‌ایم. از آنجایی که خریداران محصولات دانش‌بنیان با همه محصولات این شرکت‌ها آشنایی ندارند درنتیجه برگزاری این نشست‌ها کمک می‌کند که محصولات دانش‌بنیان مورد توجه خریداران و صنعتگران قرار گیرد. به عنوان نمونه صنایع بزرگی مانند خودروسازی، نفت، گاز، پتروشیمی، صنعت ساختمان و مسکن که جزو مجموعه‌های دولتی محسوب می‌شوند دسترسی شرکت‌های دانش‌بنیان به این مراکز را با توجه به اینکه برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان تنها یک محصول تولید می‌کنند را سخت می‌کند. از سوی دیگر اعتماد صنایع بزرگ به اینگونه شرکت‌ها کار راحتی نیست از این‌رو نیاز بود دسترسی به این صنایع را برای شرکت‌های دانش‌بنیان امکان‌پذیر و مشکل اعتماد شرکت‌های بزرگ به شرکت‌های دانش‌بنیان را حل کنیم. برگزاری نشست با صنایع بزرگ می‌تواند سنگ محکی برای شرکت‌های دانش‌بنیان باشد تا بتوانند محصول خود را معرفی کرده و در صورتی که استانداردی اخذ کرده آن را ارائه کنند. هرچند آشنایی شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌ها نیز امکان‌پذیر است اما در نمایشگاه‌های بزرگی مانند نفت و گاز که شرکت‌های داخلی و خارجی حضور دارند هماهنگی‌های لازم برای اینگونه نشست‌ها را سخت می‌کند.
او به سومین برنامه مرکز ملی فن بازار برای کمک به فروش محصولات دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: از دیگر برنامه‌های این مرکز ارائه تسهیلات لیزینگ به شرکت‌های دانش‌بنیان با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی است هر محصول دانش‌بنیانی که خریده می‌شود ۷۰ درصد آن به صورت لیزینگ با نرخ سود ۹ درصد در نظر گرفته شده است.
قنبرپور با اشاره به ۱۶ فن بازاری که در ۱۶ استان ایجاد شده، تصریح کرد: در هر ۱۶ فن بازار کارگزارانی را که از قبل به آنها آموزش بازاریابی و انتقال فناوری داده شده در نظر گرفته‌ایم که هرکدام از این کارگزاران حداکثر ۲۰ محصول شرکت‌های دانش‌بنیان را انتخاب می‌کنند تا فرآیند بازاریابی آنها را شروع کنند. پیش‌بینی ما این است که فن بازارهای استانی را در تمام استان‌ها تا اواخر سال ۹۷ راه‌اندازی کنیم.
به گفته رییس مرکز فن بازار ملی ایران از دیگر اقدمات این مرکز که قرارداد آن به تازگی منعقد شده و قرار است فراخوان آن در آبان امسال برای تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان ارسال شود فروش محصولات دانش‌بنیان است که مشتری آن صنایع یا دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی نیستند بلکه مشتری آنها را مردم تشکیل می‌دهند. از آنجایی که نوع بازار، بسته‌بندی و سایر موارد تبلیغات این محصولات مانند کیف آزمایشگاهی با محصولات صنعتی مانند پمپ صنعتی متفاوت است از این‌رو با یکی از فروشگاه‌های مجازی بزرگ کشور قراردادی منعقد کرده‌ایم تا محصولات در این سایت به فروش برسد. درحال‌حاضر حدود ۱۰۰ محصول دانش‌بنیان را آزمایش کرده‌ایم تا وارد این سامانه مجازی شوند.
فروش میلیاردی دانش‌بنیان‌ها
با توجه به اینکه کارگزاران مهم‌ترین بازوی فروش محصولات دانش‌بنیان در فن بازارها به شمار می‌روند و از سویی قرار است فن بازارهای استانی تا پایان سال ۹۷ در تمامی استان‌ها راه‌اندازی شود غلامرضا حیدری، کارگزار اجرایی فن بازار منطقه‌ای استان مرکزی درباره نحوه عملکرد کارگزاران این فن بازارها به صمت گفت: درحال‌حاضر ۴۸ شرکت دانش‌بنیان در استان مرکزی مشغول فعالیت هستند، جامعه هدف ما برای فروش محصولات دانش‌بنیان صنعتی صنایع کوچک و متوسط هستند و براساس آمار به‌دست آمده در سال ۹۴ موفق به فروش مبلغ ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از محصولات دانش‌بنیان استان مرکزی شده‌ایم.
او افزود: فروش این محصولات بیشتر در حوزه‌های مکاترونیک و علوم زیستی بوده، در حوزه مکاترونیک بیشتر ساخت درهای اتوماتیک متقاضی داشت و در حوزه علوم زیستی نیز کشت هیدروپونیک (کشت هیدروپونیک یا آب‌کشت، شیوه کشت بدون خاک) با استقبال مواجه شد. در این نوع کشت متخصصان نیازهای غذایی گیاه را اندازه‌گیری کرده و به جای خاک با استفاده از آبی که به گیاه داده می‌شود با افزودن عناصر میکرو و نگه‌داشتن گیاه توسط مواد نگهدارنده بی‌اثر مانند پرلیت در عمل نیاز به خاک منتفی می‌شود.
به گفته کارگزار اجرایی فن بازار منطقه‌ای استان مرکزی امسال تمرکز خود را بیشتر روی حوزه‌های جدیدی مانند مهندسی ساخت، قطعات و پوشش‌های صنعتی با فناوری نانو قرار داده‌ایم به عنوان مثال تولید قطعات برای سطوح سخت مانند توپی‌های شیرهای نفت و گاز که باید در دما و فشار بالا مقاومت بالایی داشته باشند یکی از محصولاتی است که برنامه‌ریزی‌های لازم برای فروش آن شده است. به عنوان نمونه یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه نفت و گاز که تولیدکننده شیرهای کنترلی است دو کشور کره و ایتالیا متقاضی همکاری با این شرکت هستند درنتیجه حمایت‌های لازم برای اعزام مدیران این شرکت به خارج از کشور انجام شده و درصورت عقد قرارداد نیز حمایت‌های لازم از این شرکت خواهد شد.
طیبه جهانبازی -خبرنگار گروه صنعت روزنامه گسترش صنع، معدن، تجاری (صمت)
