ترنج؛ راهکار برون رفت جوانان نوآور از سردرگمی در بازار سرمایه

عدم آگاهي از حوزه فناوري كشور و ورود به بازار و مسائلی چون مباحث حقوقی، مالی، عدم شناخت اکوسیستم فناوری کشور، مباحث تجاری‌سازی و چگونگی اخذ استاندارهای لازم و تسلط بر بازار از مشکلات اغلب مخترعین و افراد صاحب ایده است. این افراد برای ارتقا از سطح 3 به سطح 2 بنیاد نخبگان، نیاز به کسب برخی مدارک و مهارت‌ها دارند که به صورت شخصی اقدام به کسب این مهارت‌ها و گذراندن برخی دوره ها می‌کنند، اما این دوره‌ها اغلب هدفمند نیستند و وقت و انرژی زیادی از فرد می‌گیرند، از این رو پارک فناوری پردیس تصمیم بر آن گرفت تا با حمایت بنیاد ملی نخبگان اقدام به برگزاری منسجم این فرآيند نمايد.
طرح توانمندسازی راهبردی نوآوران جوان (ترنج)؛ راهکار پیشنهادی برای برون رفت جوانان نوآور از سردرگمی در بازار سرمایه و معضلات پیش‌روی آنهاست تا نخبگان کشور فعالیت‌های علمی، فناورانه و دانش‌بنیان خود را بتوانند به سرمایه تبدیل کنند.
در حاشیه برگزاری اولین پنل سرمایه‌گذاری طرح ترنج، برای کسب اطلاعات بیشتر با محمد حسین عسکری سرپرست مرکز توسعه کسب‌و‌کار فناوری پارک فناوری پردیس و همچنین امیر کیومرثی اسکویی مسئول اجرایی طرح «ترنج» به گفت و گو نشستیم.

همکاری پارک فناوری پردیس برای تصحیح روش‌های گذشته در تجاری‌سازی اختراعات
محمد حسین عسکری در ابتدا پیرامون شیوه‌های ناصحیح گذشته در بخش‌های حمایتی از مخترعان یادآور شد: در گذشته نخبگان و دارندگان ایده‌های تازه با شرکت در جشنواره‌هایی تحت عنوان «رویش» و داوری آثارشان در نهایت پس از قرار گرفتن در میان نفرات برگزیده، مشمول دریافت گواهینامه‌های سطح سه می‌شدند.
سرپرست مرکز توسعه کسب و کار فناوری ادامه داد: از جمله مزایای دارندگان گواهی سطح سه جشنواره رویش، تخصیص هدایای نقدی و تسهیلات به‌منظور توانمندسازی مالی نخبگان برای انجام اموری نظیر اخذ مجوزهای لازم، ثبت شرکت، حضور در دوره‌های علمی و آموزشی و آماده‌سازی مقدمات لازم برای ورود محصولات به بازار بود تا در ادامه موفق به کسب سطح دو این رویداد شوند.
عسکری اضافه کرد: این فرآیند البته با گذر از مراحل بعدی تا سطح یک ادامه داشت و طی روند این سطوح و پس از ارزیابی‌های مختلف اعتبارت مالی به مخترعان تخصیص می‌یافت، اما نکته حائز اهمیت در این میان، عدم مدیریت صحیح در صرف تسهیلات دریافتی و هدررفت آن توسط مخترعین بود.
وی افزود: فقدان فرد یا نهادی به‌عنوان راهنما و پشتیبان، اطلاعات محدود مخترع از روند تجاری‌سازی اختراع و مشکلات دیگر، سبب طرح پیشنهادی از سوی پارک فناوری پردیس شد که بر اساس آن برترین‌های جشنواره‌های رویش و دارندگان گواهی سطح سه بنیاد ملی نخبگان به پارک فناوری پردیس و مرکز توسعه کسب و کار فناوری به منظور پشتیبانی و هدایت در راستای توانمندسازی مخترعین و تجاری‌سازی طرح‌های ایشان معرفی می‌شوند.
این مسئول در تشریح خدمات قابل ارائه از سوی پارک فناوری پردیس به نخبگان با شیوه جدید، خاطر نشان کرد: فرد مخترع طی مرحله نخست در نشستی با حضور نماینده بنیاد ملی نخبگان، نماینده پارک فناوری پردیس و داوران فنی و تجاری‌سازی حضور یافته و اختراع وی مورد بحث و بررسی کارشناسی قرار می‌گیرد تا نسخه‌ای حاوی پیش نیازهای توانمندسازی فرد نخبه و تجاری‌سازی طرح به‌عنوان مبنای اجرا تدوین شده و به امضا و تایید همه اعضا برسد.

توانمندسازی 400 نخبه در قالب طرح «ترنج»
سرپرست مرکز توسعه کسب و کارِ فناوری پارک فناوری پردیس از توانمندسازی 400 نخبه در قالب طرح «ترنج» به‌عنوان نخستین گام از تفاهم‌نامه این پارک فناوری با بنیاد ملی نخبگان طی چهار سال خبر داد و گفت: بر اساس مفاد مندرج در مرحله اول از قرارداد پارک فناوری پردیس با بنیاد ملی نخبگان، 400 مخترع تحت اجرای طرح ترنج که مخفف «توانمندسازی راهبردی نوآوران جوان» است، قرار می‌گیرند.
عسکری تصریح کرد: طرح ترنج با دو رویکرد «کارآفرینی» و «جذب سرمایه» دارای سه رویداد با فواصل تقریبا سه ماهه و در نهایت یک پنل سرمایه‌گذاری و تجاری‌سازی است که طی مراحل مذکور آموزش‌های مورد نیاز در حوزه‌هایی همچون مالکیت فکری، حسابداری، شیوه‌های تجارت، روش‌های مدیریت جدید و ... ارائه شده و در بازه زمانی بین هر مرحله، فردی متخصص تحت عنوان پشتیبان، راهکارهای اجرای هرچه بهتر امور را برای فرد نخبه تعیین و پیگیری‌های لازم برای رفع دغدغه‌های آنها را انجام می دهد.
وی ادامه داد: در همین راستا و طی فراخوان نخست، صاحبان 117 اختراع از اقصی نقاط کشور در دی ماه سال گذشته، اردیبهشت‌ماه و همچنین مردادماه امسال به رویدادهای سه‌گانه اولین دوره طرح دعوت شدند و طی روزهای گذشته پنل سرمایه‌گذاری و تجاری‌سازی این محصولات نیز محقق شد.
این مقام مسئول اضافه کرد: نتیجه پشتیبانی و پیشرفت 117 اختراع در ادامه به بنیاد ملی نخبگان و سپس به مراکز استانی خود معرفی می‌شوند تا بعد از ارزیابی‌های صورت گرفته، در خصوص ارتقای آنها از سطح سه به سطح دو تصمیم‌گیری شود.
سرپرست مرکز توسعه کسب و کار فناوری در تشریح تفاوت‌های دو رویکرد «کارآفرینی» و «جذب سرمایه» در طرح ترنج اظهار داشت: افراد علاقه‌مند به حوزه کارآفرینی بعد از گذر از مراحل مذکور و اخذ گواهینامه سطح دو از بنیاد ملی نخبگان به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری معرفی می شوند تا نسبت به دریافت تسهیلات لازم برای ورود به بازار اقدام کنند که در این بین، رایزنی‌های پارک فناوری پردیس با بنیاد ملی نخبگان به منظور کمک به تجاری‌سازی ایده‌ها با همکاری مرکز توسعه کسب و کار فناوری و مرکز فن‌بازار ملی ایران به‌عنوان مرحله‌ای تکمیلی همچنان ادامه دارد تا در سایه این پیگیری‌ها، جذب سرمایه و عقد قرارداد با سهولت بیشتری انجام شود.

بهره‌گیری از فضای مجازی طی دوره‌های آتی
به گفته عسکری، طبق برنامه‌ریزی‌های به‌عمل آمده و طرح‌های پیشنهادی، مرحله دوم طرح ترنج حرکت به سوی توانمندسازی جوانان نوآور و تجاری‌سازی طرح‌های آنها با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی خواهد بود.
وی تصریح کرد: هرچند استفاده از فضای مجازی تا حدی در دوره نخست طرح ترنج تجربه شد اما بهره‌گیری از این مهم به سبب پراکندگی جغرافیایی نخبگان معرفی شده از استان‌های مختلف کشور در دوره آتی با قوت بیشتری پیگیری می‌شود.
این مسئول بیان داشت: حرکت به سوی ارائه آموزش‌ها و همچنین پشتیبانی از راه دور با استفاده از فضای مجازی مزایایی همچون کاهش سفرهای غیرضروری نخبگان، جلوگیری از هدررفت زمان پر ارزش، کاهش هزینه‌های مسافرت و ... را به دنبال دارد.

معرفی 7 طرح برگزیده به سرمایه گذاران
در ادامه امیر کیومرثی اسکویی مدیر اجرایی طرح ترنج از معرفی هفت طرح برگزیده برای ورود به بخش سرمایه‌گذاری خبر داد و گفت: هفت طرح برگزیده و متقاضی از بین 117 اختراع که مراحل سه‌گانه طرح ترنج خود را سپری کرده‌اند، به سرمایه‌گذاران راغب به فعالیت در این حوزه معرفی می شوند تا هدف تجاری‌سازی این ایده‌های نوآورانه در راستای توسعه و رسیدن به درآمدزایی پروژه‌های دانش‌بنیان تحقق یابد.
وی ادامه داد: «ربات کمک حرکتی آرنج و مچ» توسط اسماعیل محمدی در حوزه پزشکی، «نردبان چهارپایه جمع شونده با قابلیت تنظیم ارتفاع» توسط مهرداد داوری در حوزه امداد و نجات، ربات پرتابگر تمام اتوماتیک شاتل‌های بدمینتون» در حوزه تجهیزات ورزشی، «تجهیزات ساخت پایه‌های سنگریزه‌ای کوبشی کوتاه در خاک‌های سست و روانگرا» و «ساخت چاهک‌های زهکشی موقت در خاک‌های دانه‌ای سست» توسط بهمن نیرومند در حوزه ساخت و ساز، «جرثقیل تصویربرداری تلسکوپی برقی قابل حمل» توسط سروش حیدری در حوزه مستندسازی و «سیستم آنالیز رنگ، طرح، لعاب و شکستگی کاشی» توسط علی صالحی فیروزآبادی در حوزه صنعت کاشی و سرامیک؛ این هفت اختراع را شامل می‌شوند.

رشد 50 درصدی ارتقاء ایده‌های نوآورانه به سطوح بالاتر
مسئول اجرایی طرح ترنج از رشد 50 درصدی ارتقاء ایده‌های نوآورانه به سطح دو خبر داد و افزود: طی یک سال گذشته با همراهی بنیاد ملی نخبگان و یاری خداوند، اتفاقات بزرگی در زمینه تجاری‌سازی اختراعات با این شیوه جدید روی داد.
وی تصریح کرد: در قالب طرح ترنج و با تمرکز بر شاخص‌های آموزشی نظیر طراحی صحیح مدل کسب و کار، مباحث توجیه اقتصادی، شیوه اخذ مجوزها، آشنایی با مسائل حقوقی در ثبت شرکت‌ها و چگونگی ثبت اختراعات، شاهد رشد 50 درصدی در این زمینه و ارتقای نزدیک به 40 طرح از مجموع 117 طرح هستیم.

تداوم حمایت از مخترعان تا حصول نتایج هدف‌گذاری شده
اسکویی در پاسخ به این پرسش که آیا پشتیبانی از ایده‌پردازان صرفا تا معرفی محصول به بخش‌های سرمایه‌گذاری محدود می شود، گفت: طرح‌های برگزیده از طریق بازار دارایی‌های فکری پیگیری می‌شود تا با اشتراک‌گذاری در تابلوی فرابورس به فرآیند انجام معاملات وارد شوند.
وی افزود: در سایه این اقدام، علاوه بر بهتر دیده شدن محصولات دانش‌بنیان، امور مالی و تجاری به صورت کاملا شفاف صورت می‌گیرد.
به گفته مسئول اجرایی طرح ترنج، با مشارکت و همراهی مرکز فن‌بازار ملی ایران، طرح‌های بازار دارایی های فکری قابلیت دریافت تسهیلات مالی کم بهره به میزان 40 درصد سرمایه جذب شده البته از طریق ضمانت‌های بانکی بخش سرمایه‌گذار دارند که این امر در تسهیل تجاری‌سازی محصولات و افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران نقش مهمی ایفا می‌کند.
اسکویی با بیان اینکه حمایت از مخترعان تا حصول نتایج هدف‌گذاری شده همچنان ادامه دارد، خاطرنشان کرد: خوشبختانه اهتمامی ویژه در همه نهادهای ذیربط در اجرای طرح ترنج وجود دارد تا نه تنها مخترعین به حال خود رها نشوند بلکه پشتیبانی از آنها حتی در تمامی سطوح تداوم یابد.