استقبال شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان از فراخوان واگذاری قطعات فاز سوم پارک

شرایط عضویت در پارک یکسان است و در حال حاضر مبنای عضویت همانی است که تا کنون برای سایر اعضای پارک اعمال شده است. یعنی واحدهاي توليدي با محصولات دارای فناوری پیشرفته (Hi-tech) كه ارزش افزوده محصولات بالا و توليد مبتني بر نيروي متخصص بصورت غیرانبوه داشته باشند و واحدهاي تحقيق و توسعه صنايع كه توليدات آنها در مناطقي بيرون از پارك صورت مي‌گيرد و همچنین آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و فب‌لب‌ها با ارائه خدمات فناوری، می‌توانند برای عضویت در پارک و استقرار در فار 3 درخواست دهند.

البته با توجه به محدودیت اراضی و جهت ارائه خدمات بهتر در زمان بهره‌برداری، همچنین ایجاد فضای هم‌افزایی بیشتر میان شرکت‌ها، اولویت واگذاری در این فاز با شرکت‌هایی است که در حوزه‌های تجهیزات پزشکی پیشرفته، فناوری اطلاعات و ارتباطات، الکترونیک، کنترل و ابزار دقیق فعالیت می‌نمایند.

بله، تلاش شده است که چند روش پرداختی متفاوت و متناسب با شرایط شرکت‌ها در نظر گرفته شود. در این دوره از فراخوان، پرداخت نقدی، نیمه نقدی و همچنین شرایط ویژه‌ای برای شرکت‌های دانش بنیان پیش‌بینی شده است. بر این اساس تلاش شده است که تخفیفات هم متناسب با انتخاب هر کدام از شرایط پرداخت تعیین گردد، به نحوی که در صورت پرداخت نقدی توسط متقاضیان، امکان استفاده از بیشترین تخفیف وجود خواهد داشت. البته جزئیات روش‌های پرداختی در جلسه‌ای به اطلاع متقاضیانی که در فراخوان شرکت کنند، خواهد رسید.

حضور در جمع شرکت‌های عضو پارک، مزایا و ویژگی‌های زیادی دارد که با توجه به سیاست‌های اجرایی شرکت‌ها، حوزه فناوری و محصولات آنها و همچنین سطح ارتباطات آنها در بدنه بخش خصوصی و دولتی، هر کدام از آنها می‌توانند یک یا چند مزیت را برای خود مهم‌تر بدانند. اما اگر بخواهیم به صورت خلاصه در خصوص مزایا صحبت کنیم می توان مزایای حضور در پارک و اکوسیستم شکل گرفته در آن را به بخش‌های مزایای قانونی و امکانات و ویژگی‌های عمومی و کسب و کار تقسیم نمود. در بخش مزایای قانونی می‌توان به معافیت مالیات بر عملکرد سالیانه، معافیت مالیات بر حقوق کارکنان شاغل در پارک، معافیت مالیات بر ارزش افزوده (در تعاملات فیمابین اعضای پارک‌های فناوری)، معافيت از هرگونه عوارض متداول كشور از قبیل عوارض شهرداری، لغو محدودیت استقرار در شعاع 120 کیلومتری تهران برای شرکت‌های دانش‌بنیان، بهره‌مندی از امتیاز ویژه فنی برای حضور در مناقصات و همچنین ترک تشریفات آن و تسهیلات خدمت نظام وظیفه برای کارکنان شرکت‌های عضو اشاره نمود.

همچنین از جمله امکانات و ویژگی‌های عمومی موجود در پارک و قابل استفاده توسط اعضای آن نیز می‌توان به مواردی نظیر نزديكي و دسترسی مناسب به تهران، شرايط آب و هوايي و اقليمي خوب در همجواری شهر جديد پرديس، امكان استفاده از خدمات شهري آن و همچنين شهرهاي مجاور براي سكونت بهینه کارکنان شرکت‌ها نام برد.

از جمله مزایای عمومی دیگر پارک، محیط آرام، زیبا و با امنیت بالا، تأمين تأسيسات زيربناييِ مورد نياز شركت‌ها با استاندارد مناسب ازجمله: راه، شبکه‌های آب، برق، گاز، فاضلاب، تلفن، فیبر نوری است. همچنین امكان استفاده از زیرساخت‌ها و فرصت‌های خدمات رفاهی، فرهنگی و ورزشی پارك از قبيل سرویس‌های رفت و آمد، هتل، رستوران‌های سنتی و فست‌فود، ساختمان ورزشی چند منظوره، زمین‌های بازی، مهد کودک، فروشگاه زنجیره‌ای، مرکز خدمات درمانی، مسجد، خدمات بانکی متنوع، فروشگاه‌های متنوع خدماتی و ... فراهم شده است؛ که همه این موارد از جمله خدمات عمومی‌ست که در محیط پارک برای شرکتها و پرسنل آنها وجود دارد و بسیاری خدمات دیگر نیز به زودی فراهم می‌شود.

همچنین استقرار شرکت‌های بزرگِ نام‌آور و معتبر در کنار ده‌ها تیم و شرکت نوآفرین در پارک فناوری پردیس، حضور صندوق توسعه فناوری‌های نوین، صندوق قرض‌الحسنه حامیان فناوری پردیس، صرافی نوین، مشاوران متنوع حسابداری، مالیاتی و بیمه‌ای، کارگزاران متنوع بورس، مشاوران صاداراتی و حقوقی، مرکز داوری و شورای حل اختلاف شرکت‌های دانش‌بنیان، امكان بهره‌برداري از شبكه وسيع همكاران داخلي و خارجي پارك، استفاده از مزاياي همجواري واحدهاي فناور جهت توسعه بازار خارجي و توليد فناوريهاي جديد، امكان استفاده از خدمات تخصصي فناوری و کسب و کار در پارك و بهره‌مندی از حمایت‌های مالی و معنوی در قالب آیین‌نامه حمایتی پارک نیز از ویژگی‌هایِ دیگر حضور در جمع اعضای پارک فناوری پردیس است.

در حال حاضر با احتساب فراخوان انجام شده برای واگذاری اراضی در فاز 3 پارک، با بیش از 160 درخواست پذیرش و عضویت روبرو هستیم که این میزان درخواست بسیار فراتر از قطعاتی از فاز 3 است که در قالب این فراخوان واگذار می‌شود. مهلت ارائه درخواست برای شرکت در فراخوان واگذاری قطعات فاز 3 پارک، تا 15 اسفند ماه تمدید شده است و شرکت ها هنوز برای ارائه درخواست زمان دارند که در این مدت می‌توانند با مراجعه به نشانی http://techpark.ir/content.php?pagename=faze3 شرایط فراخوان را مطالعه و اقدام به ثبت نام کنند. با توجه به استقبال شرکت‌ها، همکاران محترم من در اداره کل جذب و پذیرش واحدهای فناور، اقدام به بررسی وضعیت شرکت‌ها خواهند کرد و در نهایت از میان شرکت‌هایی که درخواست حضور در فاز 3 پارک را ارائه کرده‌اند، تعدادی از آنها مجوز حضور در فاز 3 پارک را اخذ می‌کنند. اداره کل جذب و پذیرش تلاش دارد که ان شاءالله تا پایان سال نسبت به تکمیل درخواست‌ها و طی نمودن فرایند مربوطه تا تعیین تکلیف هر درخواست اقدام کند.

چهل و پنج شرکت در سال گذشته پذیرفته و تایید عضویت شدند. همچنین 12 شرکت نیز موفق به تکمیل پروژه ساختمانی و استقرار همکاران‌شان بر اساس برنامه خود شدند.

از ابتدای سال 97 تا شهریور 98، حدود 24 هزار و 200 متر مربع بنا به سطح کاربری پارک اضافه شده و چیزی نزدیک به 570 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است. کل بنایی که در فاز یک و دو قابلیت احداث دارد، 289 هزار متر مربع است. که از این مقدار 221 هزار متر مربع آن تاکنون ساخته شده است. 68 هزار متر مربع دیگر بر اساس پیشرفت پروژه‌های در حال ساخت و با مجوزهایی که دارند، عمدتا در فاز 1 و 2، برای ساخت داریم. آن 221 هزار متر مربع از زمین‌هایی که تکمیل شدند، دیگر کار ساختمانی ندارند و آماده استقرار و بهره‌برداری هستند. در سال جاری، 8 هزار متر مربع دیگر یا یه بهره‌برداری خواهد رسید و یا پیشرفت ساختمانی خواهند داشت.

در سال 97 نزدیک به 350 نفر به جمع پارک اضافه شده‌ است. اگر مجموعه‌های در حال ساخت تا پایان سال جاری نیز به بهره‌برداری برسند، 400 الی 500 نفر دیگر نیز به اعضای پارک افزوده می‌شود. افتتاح فاز 3 نیز موجی ایجاد کرده است که به سبب آن انتظار داریم در فازهای 1 و 2 هم جنب و جوش بیشتری اتفاق بیفتد و توسعه پیدا کنند. همچنین پیش‌بینی ما هم این است که علاوه بر افزایش قریب به 1000 نفری در سال‌های آتی در فازهای 1 و2، در فاز سوم پارک نیز در سه سال آینده شاهد حضور و فعالیت بیش از 1500 نفر باشیم.

شرکت‌هایی که درخواست عضویت در پارک فناوری پردیس دارند، باید از طریق سایت پارک اقدام کنند. البته در حال حاضر و با توجه به قرار گرفتن در طرح فراخوان واگذاری اراضی برای فاز 3 علاوه بر وجود بخشی برای ثبت درخواست عضویت شرکت‌ها، بخشی نیز برای ثبت درخواست جهت شرکت در فراخوان واگذاری قطعات فاز 3 در سایت طراحی شده است. شرکت‌ها پس از ثبت درخواست اولیه در سایت می‌بایست اطلاعات و مستنداتی را هم در خصوص موضوعاتی از قبیل حوزه فعالیت شرکت، طر‌ح‌های توسعه و تولید، محصولات، منابع انسانی، ظرفیت‌های زیرساختی و تولیدی و نیازهای شرکت، منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌ها، مجوزها و استانداردهای اخذ شده را در سایت تکمیل کنند. پس از تشکیل پرونده و بررسی این موارد توسط کارشناسان اداره کل جذب و پذیرش، در صورتی که مشکلی وجود نداشته باشد، جلسه معارفه‌ای با حضور شرکت متقاضی در پارک برگزار می‌شود. این جلسه برای آشنایی بیشتر آن شرکت با فضای پارک فناوری پردیس، ضوابط کلی آن، مزایایی که قابل تسری به شرکت‌های عضو است و ... برگزار می‌شود. ممکن است در این جلسه معارفه، شرکت متقاضی متوجه شود، نیازی که برای ورود به پارک فناوری عنوان کرده است، با توجه به جلسه معارفه و بررسی پرونده آن، باید به روز شود. بنابراین از جلسه معارفه تا روز بازدید از شرکت، فرصتی وجود دارد که اصلاحات یا تکمیل اطلاعات انجام پذیرد.

بستگی به شرایط دارد. امکان دارد شرکتی بخواهد بخش کوچکی از مجموعه خود را در پارک مستقر کند. اما وقتی ظرفیت و زیرساخت‌های موجود در پارک را می‌بیند، تصمیم بگیرد بخش بیشتری از شرکت خود را به پارک منتقل کند. یا ممکن است شرکتی بخواهد با تمامی بخش‌های کاری و زیرساخت خود در پارک مستقر شود و زمینی که درخواست داده است بر اساس ضوابط ساخت و ساز پارک نیاز به افزایش داشته باشد. پس براساس نیاز و شرایط خاص هر شرکت شرایط آنها تغییر می‌کند. البته این تغییر برای همه نیست و ممکن است در فرایند پذیرش تغییراتی داشته باشند. معمولا نیاز آنها بعد از جلسه‌های معارفه توسعه پیدا می‌کند، چون در پارک مورد خاصی برای محدود کردن وجود ندارد.

در جلسه بازدید از شرکت، ارزیابی فنی انجام می‌شود و مستنداتی که در خلال جلسه اول ارائه شده، توسط کارشناسان ما بررسی خواهد شد. در این بازدید، کارشناس فنی خبره آن حوزه و اعضای کمیته پذیرش پارک هم حضور دارند. کارشناس فنی و سایر اعضای حاضر در جلسه، بعد از بازدید، نظرات خود را بر اساس درخواست شرکت در شاخص‌هایی مانند منابع انسانی، منابع مالی، وضعیت نوآوری و فناوری، طرح توسعه و فرایند مدیریت شرکت ارائه می‌دهد. مرحله بعد بررسی پرونده شرکت متقاضی در کمیته پذیرش پارک است. در این کمیته درخواست شرکت و جزئیات آن و همچنین نظرات کارشناسی و نظرات اخذ شده از اعضای حاضر در جلسه بازدید طرح و بررسی شده و نسبت به تایید، رد یا عضویت مشروط شرکت تصمیم‌گیری می‌شود. اگر نتیجه کمیته پذیرش، تایید عضویت باشد، به شرکت متقاضی اطلاع داده می‌شود تا برای مرحله بعد اقدام کند. مرحله بعد امضای قرارداد فضای استیجاری و یا عقد قرارداد واگذاری زمین است. مواردی داشتیم که عضویت‌شان تایید شده اما برای عقد قرارداد حاضر نشدند. مواردی وجود داشته که بعد از تایید عضویت‌شان، ما زمین برای واگذاری یا فضای استیجاری مورد نظر شرکت را نداشتیم. اضافه شدن فاز 3 به فضای پارک، باعث می‌شود این موارد پوشش داده شود. بنابراین به محض مهیا شدن شرایط به شرکت‌ها پیشنهاد حضور می‌دهیم.

این امرتا حدودی بدیهی است زیرا این موضوع بستگی به حوزه فناوری شرکت‌ها، فرایندهای تولیدی و در برخی موارد استاندارهای خاص دارد و بر اساس حوزه‌های مختلف، متفاوت است. معمولا در حوزه فناوری اطلاعات این مشکلات وجود ندارد. در بخشی از حوزه تجهیزات پزشکی و دارو ممکن است این مشکل وجود داشته باشد که آن هم عمدتا بیشتر مربوط به کمبود فضا و افزایش زیرساخت مورد نیاز نسبت به طرح اولیه ارائه شده، است. در حوزه زیرساخت نیز در سال های گذشته مسائلی در زمینه برق و آب داشته‌ایم که این موضوعات تا حد زیادی برطرف شده است و ان شاءالله درسال 99 فراتر از نیاز شرکت‌ها امکان تامین آن وجود خواهد داشت.

شرکت‌هایی که تقاضای فضای استیجاری دارند، بعد از عقد قرارداد در پارک مستقر می‌شوند. بعد از آن طی یک جلسه مشترک بین اداره کل «جذب و پذیرش» و اداره کل «نظارت و ارزیابی» واحدهای فناور، استقرار شرکت بر اساس طرح اولیه‌ای که با آن پذیرش صورت گرفته است، محرز شده و آن شرکت به طور رسمی به عنوان عضو پارک فناوری پردیس در نظر گرفته شده و می‌تواند از مزایای پارک استفاده کند. از زمان تاریخ برگزاری این جلسه، آن شرکت عضو پارک محسوب می‌شود و در فرآیندها به واحدهای ستادی معرفی شده و می‌تواند مجوز فناوری خود را نیز در موعد مقرر دریافت کند.

عضویت در پارک بعد از تائید تقاضا در کمیته پذیرش انجام می‌شود. شرکتی می‌تواند بگوید عضو پارک هستم ولی هنوز مستقر نشده باشد در واقع ممکن است در حال ساخت باشد. شرکت زمین را که از ما تحویل می‌گیرد، حداکثر تا سه سال مهلت ساخت دارد. در این مدت عضو پارک است اما فعالیتی در پارک ندارد. عضویتِ این شرکت مورد تایید ماست اما چون در پارک مستقر نشده است، مزایای مربوطه به آن تعلق نمی‌گیرد. زمانی که یک متقاضی در فضای استیجاری پارک فناوری پردیس مستقر می‌شود، باید شرکت خود را بر مبنای تعهداتی که داده است، شکل دهد و بخش‌های مربوطه به همراه نیروی انسانیِ آن در پارک مستقر شوند. در جلسه مشترکی که برگزار می شود شرایط و صلاحیت شرکت برای صدور مجوز فناوری بررسی می‌شود و در صورت تایید، اداره کل نظارت و ارزیابی، مجوز فناوری شرکت را صادر می‌کند. مجوز فناوری اولین سند رسمی است که پارک به یک شرکت می‌دهد. شرکت می‌تواند این سند را هر جایی عرضه کرده و ثابت کند که عضو پارک فناوری پردیس است. مجوز فناوری که بعد از یک سال از شروع فعالیت به شرکت‌ها داده می‌شود، در واقع گواهینامه مستقر شدن شرکت‌ها در پارک و عملیاتی شدن تعهدات آنهاست. در مواردی که شرکت متقاضی خواستار واگذاری اراضی است، بعد از تحویل گرفتن زمین‌ها حداکثر تا سه سال مهلت ساخت دارد. بعد از ساخت و استقرار شرکت، کنترل و ارزیابی توسط پارک صورت گرفته و در صورت تائید، مجوز فناوری می‌گیرند.

اما مجوز دانش‌بنیانی بحث دیگری است. ما در پارک شرکت‌های دانش‌بنیان داریم اما الزاما نیاز نیست شرکت‌هایی که در پارک مستقر هستند دانش‌بنیان باشند. شرکت‌ها از طریق ثبت نام در سایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، درخواست بررسی و احراز صلاحیت دانش بنیانی را می دهند. سپس فرآیندی را طی کرده، ارزیابی شده و آنهایی که شرایط لازم را داشته باشند، به عناون شرکت دانش‌بنیان در 4 دسته معرفی می‌شوند. شرکت‌های دانش‌بنیان فرآیند راحت‌تری برای جذب در پارک فناوری پردیس طی می‌کنند. زیرا قبلا فرآیند فنی و ارزیابی سختی را گذرانده‌اند و ما فقط موارد دیگر را کنترل می‌کنیم. پارک فناوری پردیس پذیرای همه شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان است. شرکت‌های متقاضی لازم است حتماً در حوزه دانش فعالیت کنند. پارک فناوری پردیس، فضایی برای تحقیق و توسعه است. شرکت‌هایی که صرفا جنبه تولیدی و بازرگانی دارند، مورد تایید ما نیستند. ممکن است شرکتی وارد پارک شود که جنبه بازرگانی هم داشته باشد. برای ما جنبه فناورانه و دانشی‌ای که دارد، مهم است و مزایای پارک هم به همین جنبه تسری داده می‌شود. تولیدات سفارشی و محدود در پارک مورد تایید هستند اما تولیدات صنعتی سنگین جایی در پارک ندارند ولی حضور بخش دانشی آنها در پارک مورد تایید است.

برنامه خاصی ندارد. بعد از اعلام آمادگی استقرار از سوی شرکت، تایید اولیه توسط اداره کل جذب و پذیرش به اداره کل نظارت و ارزیابی داده می‌شود و در جلسه بازدیدی که با حضور همکارانی از دو اداره کل از وضعیت استقرار شرکت ترتیب داده می‌شود، وضعیت شرکت و عمل به تعهدات استقرار بر اساس برنامه از قبل داده شده بررسی می‌شود. در صورت تایید استقرار شرکت در پارک، تاریخ بازدید مبنای اعطای مجوز فناوری به شرکت خواهد بود. البته لازم به ذکر است که اعتبار این مجوزها یک سال بوده و می‌بایست براساس فرایندی که همکاران ما در اداره کل نظارت و ارزیابی اعلام می‌کنند تمدید گردد.

یکی از چالش‌ها این است که در برخی موارد شرکت‌ها درخواست عضویت را داده‌اند اما مستندات خود را تکمیل نمی‌کنند و از ما می‌خواهند بدون مستندات جلسه ارزیابی را برگزار کنیم. قاعدتا وقتی ما شناخت کاملی از شرکت نداریم، جلسات ناقص برگزار می‌شود و ممکن است خروجی خوبی نداشته باشد. موضوع دیگر این است که برخی شرکت‌ها اطلاعات نادرست به ما می‌دهند. مثلا شرکتی ادعای دانش‌بنیان بودن می‌کند. اما بعد مشخص می‌شود که دانش‌بنیان -به لحاظ رسمی- نیست. در برخی موارد هم حین فرآیند عضویت در پارک، تغییراتی در شرکت رخ می‌دهد. به این صورت که مثلا شرکتی حین فرآیند درخواست عضویتش، به ما اعلام می‌کند در موردی، هیئت مدیره تصمیم دیگری غیر از چیزی که به ما اعلام شده است، گرفته‌اند. یا در موردی، شرکتی زمینی را که ما به او پیشنهاد داده بودیم، قبول نکرد و زمین کوچک‌تری را انتخاب کرد و بعد از عقد قرارداد، معمار ساختمان به آن شرکت می‌گوید، طرح مورد نظرش در زمینی که گرفته است، قابل پیاده‌سازی نیست. بنابراین شرکت همان زمین پیشنهادی ما را خواست؛ اما این کار امکان‌پذیر نبود چرا که آن زمین به شرکت دیگری تخصیص یافته بود. تمام این مراحل و چالش‌ها در کنار هماهنگی‌های جلسات و شرکت‌های زیادی که ما در صف متقاضیان عضویت داریم، باعث طولانی شدن این فرآیند می‌شود.

از زمان ارائه طرح معماری تا زمان تکمیل و بهره‌برداری از پروژه ساختمانی شرکت‌ها در پارک، می‌توان چالش‌ها و مشکلات را به چند دسته تقسیم کرد که برخی قابل مساعدت و همراهی است و در برخی موارد نیز با توجه به ضوابط و مقررات موجود و همچنین تعارضاتی که با طرح اولیه یا منافع دیگر شرکت‌ها دارد، ناگزیر به عدم همراهی هستیم. موضوعاتی از قبیل ایجاد تغییر در نما و ساختار اولیه معماری ساختمان، تغییر و تبدیل در کاربری فضاها، تغییرات ناشی از الزامات فنی خصوصاً در شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی، توسعه فضای پژوهشی از طریق افزایش زمین و تجمیع آن با پروژه اولیه، افزایش انشعابات آب، برق و گاز مورد نیاز نسبت به طرح اولیه شرکت، تجاوز به حریم‌های تعیین شده و عدم تکمیل یا بهسازی فضای سبز، عمده‌ترین چالش‌هایی است که می‌توان نام برد. البته برای نظارت بر روند ساخت پروژه‌ها و همچنین رسیدگی به موضوعاتِ قابل طرح از سوی شرکت‌ها، علاوه بر اینکه بازدیدها و نظارت‌های ادواری به صورت سرزده یا هماهنگ شده توسط همکاران ما در اداره کل انجام می‌شود، ابزارهایی نظیر کمیته معماری و شورای شهرسازی پارک نیز پیش بینی شده است که به صورت تخصصی و بر اساس ضوابط مربوطه به بررسی درخواست‌ها و صدور رای در هرمورد می پردازد.

همچنین این نظارت‌ها پس از بهره‌برداری از ساختمان‌ها نیز بیشتر با رویکرد حفظ و افزایش کیفیت سیما و منظر شهری و همچنین جلوگیری از تخلفات و رسیدگی به درخواست‌های جاری شرکت‌ها به صورت مستمر وجود دارد.